Vừa qua trên địa bàn TP Hà Nội đã xuất hiện nhiều vi phạm trong việc quản lý và sử dụng diện tích kinh doanh dịch vụ thuộc sở hữu Nhà nước tại các nhà chung cư tái định cư. Trước tình hình này, UBND TP Hà Nội đang vào cuộc, xiết chặt việc quản lý sử dụng các diện tích trên.
Thực tế, trong những năm qua, TP Hà Nội đã đầu tư xây dựng một số khu đô thị mới, trong đó có nhiều khu nhà ở chung cư để tái định cư cho các hộ dân khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển KT - XH Thủ đô. Từ năm 2001 đến nay, khi đầu tư xây dựng các khu nhà ở tái định cư, TP đã dành diện tích tầng hầm, tầng 1 và các tầng khác khu nhà chung cư cao tầng (gọi chung là diện tích kinh doanh dịch vụ thuộc sở hữu Nhà nước) để sử dụng cho mục đích công cộng, kinh doanh dịch vụ phục vụ trực tiếp cho nhu cầu sinh hoạt của nhân dân và phục vụ việc quản lý, vận hành chung các khu nhà này.
Không “nương tay” cho các vi phạm
Theo UBND TP Hà Nội, đến thời điểm tháng 3/2008 toàn TP có 97 toà nhà chung cư tái định cư thuộc địa bàn các quận, huyện với tổng số 7.368 căn hộ. Tổng diện tích tầng hầm, tầng 1 và các tầng sử dụng vào mục đích kinh doanh dịch vụ trong các nhà chung cư tái định cư hiện là 71.147m2. Ở đó, diện tích đã bố trí để phục vụ công cộng như: để xe máy, xe đạp và sinh hoạt cộng đồng (họp tổ dân phố, sinh hoạt đoàn thể…) là: 37.417,24 m2, chiếm 52,59% diện tích tầng 1, chủ yếu là diện tích để xe phục vụ các hộ dân trong nhà chung cư; Diện tích đã bố trí để kinh doanh dịch vụ là: 33.730,39 m2, chiếm 47,41% diện tích tầng 1 và hiện đang cho thuê sử dụng 25.359,6 m2.
Tuy nhiên, trong thời gian qua đã xuất hiện những vi phạm trong quản lý và sử dụng diện tích kinh doanh dịch vụ thuộc sở hữu Nhà nước. Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Hồng Khanh, để kiên quyết xử lý những vi phạm trong việc quản lý, sử dụng diện tích tầng 1 nhà chung cư tái định cư, ngay từ năm 2006, UBND TP đã có các văn bản chỉ đạo Sở Tài nguyên - Môi trường và Nhà đất rà soát, phân loại và xử lý các vi phạm trên địa bàn TP.
Theo đó, ngày 8/1/2008, UBND TP đã có văn bản số 138/UBND-ĐCNN chỉ đạo các biện pháp quản lý và xử lý vi phạm. Kết quả đã thu hồi tầng 1 nhà N5-B, N5-C và N6-D khu Trung Hoà - Nhân Chính. Tại đây, Cty xây dựng và ứng dụng công nghệ mới, Trung tâm sản xuất và vật liệu xây dựng và Trường Kỹ thuật và nghiệp vụ xây dựng Hà Nội (thuộc Tổng Cty đầu tư và phát triển nhà Hà Nội) đã sử dụng tầng 1 nhà N5-B, N5-C, N6-D từ trước khi bàn giao nhà cho Cty Quản lý và phát triển nhà Hà Nội quản lý, nhưng không ký hợp đồng thuê và không nộp tiền thuê nhà.
UBND TP đã chỉ đạo thu hồi toàn bộ diện tích 819 m2 nhà của 3 đơn vị đang sử dụng để cho Ban quản lý Các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội làm trụ sở làm việc tạm trong thời gian chờ xây dựng trụ sở mới. Đến ngày 10/5/2007, Sở Tài nguyên - Môi trường và Nhà đất đã hoàn thành thu hồi diện tích này và bàn giao cho BQL các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội làm trụ sở làm việc.
Mặt khác, TP cũng thu hồi tầng 1 nhà N6-C khu Trung Hoà - Nhân Chính. Tại đây, Cty CP đầu tư và phát triển nhà Hà Nội số 6 (thuộc Tổng Cty đầu tư và phát triển nhà Hà Nội) đã cho đơn vị khác thuê lại diện tích tầng 1 tại nhà N6-C, Sở Tài nguyên Môi trường và Nhà đất đã tổ chức kiểm tra và kiên quyết yêu cầu công ty trả lại toàn bộ diện tích thuê tại tầng 1. Ngày 14/9/2007, công ty này đã bàn giao cho đơn vị quản lý nhà toàn bộ diện tích 188,44 m2 thuê không còn nhu cầu sử dụng.
Bên cạnh đó, UBND TP còn thu hồi tầng 1 nhà N3-B khu Trung hòa - Nhân Chính. Nguyên do là, Cty CP đầu tư và phát triển nhà số 6 Hà Nội (thuộc Tổng Cty đầu tư và phát triển nhà Hà Nội) được UBND TP cho phép thuê sử dụng 354 m3 tầng 1 nhà N3-B, nhưng đã cho đơn vị khác thuê lại một phần diện tích tầng 1 nhà N3-B.
Sở Tài nguyên - Môi trường và Nhà đất đã tổ chức kiểm tra trình UBND TP thu hồi phần diện tích cho thuê lại là 145 m2. Ngoài ra, TP cũng xử lý dỡ bỏ 05 trường hợp xây dựng, cơi nới không phép tại tầng 1 các nhà NI-AB, N2A, N2B, N2-C và N5-A khu Trung Hoà - Nhân Chính. Ở vụ việc này, Sở Tài nguyên - Môi trường và Nhà đất đã phối hợp với các Sở, ngành và quận Thanh Xuân thành lập Tổ công tác Liên ngành lập hồ sơ vi phạm và kiên quyết xử lý, yêu cầu 5 đơn vị vi phạm tự phá dỡ, trả lại hiện trạng ban đầu. Đến nay cả 5 đơn vị đã tự phá dỡ cơ bản phần công trình cơi nới không phép.
Sẽ ban hành khung pháp lý để "quản"
Theo ông Vũ Hồng Khanh, để khắc phục những tồn tại, tăng cường công tác quản lý, phát huy hiệu quả sử dụng diện tích kinh doanh dịch vụ tại các khu nhà ở chung cư nhằm phục vụ tốt hơn cho người dân tái định cư; trong khi chờ Bộ Xây dựng ban hành Quy chế quản lý nhà chung cư theo quy định của Luật Nhà ở; Để có cơ sở pháp lý thống nhất quản lý diện tích kinh doanh dịch vụ tại các nhà chung cư tái định cư, UBND TP đã chỉ đạo Sở Tài nguyên - Môi trường và Nhà đất dự thảo, lấy ý kiến của các Sở, ngành, các quận, huyện để trình UBND Thành phố ban hành Quy định về quản lý, sử dụng diện tích kinh doanh dịch vụ thuộc sở hữu nhà nước trong các nhà chung cư tái định cư, nhà ở xã hội trên địa bàn TP.
Nội dung xuyên suốt của quy định là đảm bảo nguyên tắc: Ưu tiên dành một phần diện tích để phục vụ công cộng. Phần diện tích còn lại sau khi đã cân đối cho nhu cầu ưu tiên nêu trên sẽ tổ chức đấu giá quyền thuê nhà để kinh doanh dịch vụ. Kinh phí thu được để bù đắp cho chi phí quản lý, vận hành, bảo trì nhà chung cư. Quy định này cũng xác định cụ thể trách nhiệm và sự phối hợp của các Sở, ngành với chính quyền quận, huyện, phường, xã, thị trấn; Đơn vị đầu tư xây dựng, đơn vị quản lý và người sử dụng khi bàn giao, tiếp nhận và quản lý diện tích kinh doanh dịch vụ; chế tài xử lý nghiêm các vi phạm.
Để quy định nêu trên được thực hiện có hiệu quả, UBND TP sẽ thực hiện một quy định cụ thể để quản lý. Đó là, làm thủ tục xác lập sở hữu Nhà nước toàn bộ diện tích dành để phục vụ công cộng và để kinh doanh dịch vụ tại tầng 1, tầng hầm hoặc các tầng khác, diện tích sử dụng chung không thuộc diện tích sở hữu riêng của các hộ dân. Giao nhiệm vụ cho Cty Quản lý và phát triển nhà Hà Nội chịu trách nhiệm quản lý và thực hiện bảo trì tài sản thuộc sở hữu Nhà nước trong nhà chung cư tái định cư trên địa bàn TP để quản lý theo Quyết định của UBND TP.
Bên cạnh đó, TP cũng sẽ giao Cty Quản lý và phát triển nhà Hà Nội được quản lý toàn bộ tiền thuê diện tích kinh doanh dịch vụ theo nguyên tắc quản lý nguồn vốn ngân sách để đầu tư trở lại phục vụ cho công tác quản lý, vận hành và bảo trì nhà chung cư tái định cư phục vụ cho người dân ở nhà chung cư theo hướng dẫn của Sở Tài chính và Sở Tài nguyên - Môi trường và Nhà đất.