Mất không để lại di chúc, tài sản được chia như thế nào?

Kính gửi Luật sư Tôi có 1 thắc mắc như sau mong được luật sư tư vấn:

Gia đình tôi gồm có 07 người: ba, mẹ, 04 người con gái và 01 người con trai út. Ông bà nội ngoại đều đã mất hết. Các chị em tôi điều lập gia đình và ra ở riêng, chỉ có em út có vợ con và đang sống chung với ba, mẹ tôi.

Gia đình tôi có cơ sở kinh doanh, do ba tôi đã lớn tuổi nên trên giấy phép kinh doanh do em út tôi đứng tên hoạt động đã nhiều năm nay, còn phần giấy tờ nhà đất thì mới sang tên lại cho em út tôi đứng vào năm rồi trước khi ba tôi bệnh phải đi nằm viện. Cuối năm rồi ba tôi mất và không để lại di chúc gì, xin hỏi mẹ tôi và các con của ba tôi được thừa kế cơ sở kinh doanh của ba tôi và phần nhà đất trên như thế nào?

Ba tôi còn đứng tên sổ đỏ một miếng đất khác, vậy khi ông mất thì miếng đất đó được phân chia ra sao? Thủ tục làm như thế nào?

Mong Luật sư tư vấn giúp. Xin chân thành cảm ơn!

Kính gửi Quý bạn đọc

Café Luật – Chuyên mục hợp tác giữa Cổng thông tin và giao dịch DiaOcOnline.vn và Công ty luật hợp danh Thiên Thanh xin gửi đến bạn lời chào trân trọng. Theo nội dung thư bạn gửi; Căn cứ vào những quy định của pháp luật hiện hành Café Luật xin phúc đáp đến bạn như sau:

Thứ nhất: Bố bạn mất mà không để lại di chúc, do vậy tài sản của bố bạn để lại sẽ được chia theo pháp luật cho các đồng thừa kế ở hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: mẹ bạn, bạn, anh chị em của bạn. Nội dung này được cụ thể hóa trong các quy định của bộ luật dân sự 2005 như sau:

“Điều 674. Thừa kế theo pháp luật

Thừa kế theo pháp luật là thừa kế theo hàng thừa kế, điều kiện và trình tự thừa kế do pháp luật quy định.

Điều 675. Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc;

b) Di chúc không hợp pháp;

c) Những người thừa kế theo di chúc đều chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; cơ quan, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn vào thời điểm mở thừa kế;

d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối quyền nhận di sản.

2. Thừa kế theo pháp luật cũng được áp dụng đối với các phần di sản sau đây:

a) Phần di sản không được định đoạt trong di chúc;

b) Phần di sản có liên quan đến phần của di chúc không có hiệu lực pháp luật;

c) Phần di sản có liên quan đến người được thừa kế theo di chúc nhưng họ không có quyền hưởng di sản, từ chối quyền nhận di sản, chết trước hoặc chết cùng thời điểm với người lập di chúc; liên quan đến cơ quan, tổ chức được hưởng di sản theo di chúc, nhưng không còn vào thời điểm mở thừa kế.

Điều 676. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;”

Thứ hai: Về tài sản thừa kế bố bạn để lại:

- Về cơ sở kinh doanh như bạn nói do em bạn đứng tên để hoạt động kinh doanh đã từ nhiều năm nay, giấy tờ sở hữu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cũng đứng tên em của bạn, giấy tờ nhà đất cũng được bố bạn sang tên cho em bạn khi còn sống cho nên đó là tài sản của em bạn.

Về mảnh đất mà bố của bạn đang đứng tên trên sổ đỏ: Trước tiên bạn phải xác định lại xem mảnh đất đó là tài sản riêng của bố bạn hay là tài sản chung hợp nhất của bố bạn và mẹ bạn (vì tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân là tài chung của vợ chồng) , nội dung này được quy định cụ thể tại Điều 27 Luật Hôn nhân và Gia Đình 2000 như sau:

“Điều 27. Tài sản chung của vợ chồng

1. Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh và những thu nhập hợp pháp khác của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và những tài sản khác mà vợ chồng thoả thuận là tài sản chung.

Quyền sử dụng đất mà vợ chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng. Quyền sử dụng đất mà vợ hoặc chồng có được trước khi kết hôn, được thừa kế riêng chỉ là tài sản chung khi vợ chồng có thoả thuận.

Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất.

2. Trong trường hợp tài sản thuộc sở hữu chung của vợ chồng mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu thì trong giấy chứng nhận quyền sở hữu phải ghi tên của cả vợ chồng.

3. Trong trường hợp không có chứng cứ chứng minh tài sản mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì tài sản đó là tài sản chung.”

Như vậy, nếu mảnh đất trên là tài sản chung của bố bạn và mẹ bạn, thì trước khi phân chia di sản thừa kế phải phân chia tài sản chung giữa bố bạn và mẹ bạn trước, phần tài sản còn lại của bố bạn sau khi phân chia tài sản chung chính là di sản thừa kế. Ngược lại nếu thửa đất trên là tài sản của riêng bố bạn thì đó là di sản thừa kế được chia đều cho mẹ bạn, bạn và anh, chị em trong gia đình bạn (những người được thừa kế bạn xem Điều 676 Bộ luật dân sự 2005 - đã trích dẫn ở trên) Về việc phân chia di sản Bộ luật dân sự 2005 đã quy định cụ thể tại Điều 685 “Điều 685. Phân chia di sản theo pháp luật

1. Khi phân chia di sản nếu có người thừa kế cùng hàng đã thành thai nhưng chưa sinh ra thì phải dành lại một phần di sản bằng phần mà người thừa kế khác được hưởng, để nếu người thừa kế đó còn sống khi sinh ra, được hưởng; nếu chết trước khi sinh ra thì những người thừa kế khác được hưởng.

2. Những người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia di sản bằng hiện vật; nếu không thể chia đều bằng hiện vật thì những người thừa kế có thể thoả thuận về việc định giá hiện vật và thoả thuận về người nhận hiện vật; nếu không thoả thuận được thì hiện vật được bán để chia.”
 

***

Chúng tôi hy vọng rằng, ý kiến tư vấn của chúng tôi sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà bạn đang quan tâm. Trên từng vấn đề cụ thể, nếu bạn cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn của chúng tôi, xin hãy liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ email cafeluat@diaoconline.vn hoặc qua Tổng đài Luật Thiên Thanh 1900 56 56 08

* Bạn đọc vui lòng gửi nội dung được ghi bằng tiếng Việt có dấu.

Trân trọng. Chuyên mục Café Luật
 

DiaOcOnline.vn mong muốn trở thành cầu nối cho bạn đọc với các chuyên gia trong từng lĩnh vực địa ốc. Hiện nay, qua DiaOcOnline.vn, bạn có thể kết nối với các chuyên gia trong lĩnh vực kiến trúc, pháp lý nhà đất, phong thủy nhà đất.

Nếu có nhu cầu được tư vấn về kiến trúc, pháp lý, phong thủy trong lĩnh vực nhà đất, bạn hãy click ngay vào đây để tìm hiểu về nhà tư vấn và gửi câu hỏi. Chúng tôi sẽ liên hệ với chuyên gia và đưa ra câu trả lời cho bạn trong thời gian sớm nhất.