Thực hiện tái định cư cho người bị thu hồi nhà, đất là khó khăn thường gặp khi triển khai các dự án sử dụng vốn Nhà nước. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây ra chậm trễ của nhiều dự án trong thời gian qua. Khó khăn này có thể đã có giải pháp tháo gỡ hữu hiệu, khi chính quyền được phép mua nhà, đất trong các dự án để bố trí tái định cư cho người bị giải tỏa.
Chính quyền được mua nhà, đất để tái định cư cho dân
Chính quyền các quận, huyện cần chủ động mua căn hộ, nền đất tái định cư bán lại cho dân để đẩy nhanh tái định cư, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp (DN) đầu tư nhà ở dạng này. Đó là chủ trương vừa được UBND TP.HCM chấp nhận, triển khai tại thành phố từ cuối tháng 9 năm nay. Theo chủ trương này, căn hộ tái định cư phải là căn hộ hoàn chỉnh, người dân có thể vào ở ngay.
Nền đất tái định cư phải là nền đất xây dựng hoàn chỉnh, hạ tầng kỹ thuật, hoàn chỉnh thủ tục pháp lý về quy hoạch, sử dụng quy hoạch, sử dụng đất, để người dân nhận nền nàh là có thể xây ngay mà không cần thủ tục nào khác. Với quy định này, Nhà nước sẽ là khách hàng lớn của các dự án căn hộ, nền nhà xây dựng trong các khu đô thị mới. Qua đó, các dự án căn hộ giá thành vừa phải cũng sẽ bảo đảm đầu ra khi Nhà nước trở thành “đại khách hàng” đối với loại hàng hóa này. Cũng từ quy định này, các dự án có căn hộ cao cấp sẽ có đối thủ cạnh tranh để giá bán hợp lý hơn.
Thành phố nhấn mạnh, nhà ở trong các dự án được chính quyền mua bố trí tái định cư cho dân phải đảm bảo chất lượng. Một trong những điều kiện bắt buộc là việc mua nhà, đất tái định cư phải được thông báo công khai trên các báo để các DN đủ điều kiện tham gia cung ứng “hàng”. Giá mua bán, căn hộ, nền đất sẽ do quận - huyện quyết định, sau khi tham khảo từ các đơn vị chào bán, đơn vị thẩm định giá. Để đảm bảo quyền lợi cho người tái định cư, thành phố yêu cầu các quận - huyện mua giá bao nhiêu, sẽ bán lại cho người tái định cư giá bấy nhiêu, không được cộng thêm bất cứ chi phí nào khác!
Các bên đều có thể chủ động
Cũng theo chủ trương này, Nhà nước sẽ không bù giá cho nhà, đất tái định cư như trước đây, vì giá đất tính bồi thường đã được xác định phù hợp với giá thị trường. Do đó, chủ đầu tư dự án cũng không phải chịu tiền chênh lệch giá khi bố trí tái định cư và cũng không hỗ trợ về đất ở khi người dân tự lo nơi ở mới như các dự án đã triển khai từ trước. Ngược lại, vì không bị ràng buộc bởi bù giá hay trợ giá, người dân cũng có thể chủ động chọn phương thức nhận tiền hay nhận nhà, đất tái định cư.
Tùy theo lựa chọn của người dân, khi áp dụng quy định này, sẽ có hai phương thức: Người dân muốn nhận tiền sẽ được chi trả ngay, còn nếu người bị giải tỏa muốn tái định cư thì số tiền đền bù sẽ giữ lại để mua căn hộ, nền đất. Nếu giá mua căn hộ lớn hơn số tiền đền bù thì người dân phải trả thêm tiền. Và ngược lại.
Để thực hiện tốt chủ trương này, các quận – huyện phải chủ động điều tra nhu cầu tái định cư của người dân bị giải tỏa trong các dự án trên địa bàn để tìm mua đủ nhà, đất chuẩn bị bố trí tái định cư trước khi triển khai dự án.
Từ trước đến nay các doanh nghiệp kinh doanh nhà đất chú trọng đầu tư vào các dự án căn hộ cao cấp hay đất ở với giá thành cao, trong khi dự án nhà, đất ở cho người có thu nhập trung bình ít được chú trọng, dù nhu cầu của nhóm hàng hóa này cao gấp nhiều lần nhóm khách hàng nhiều tiền.
Chủ trương nói trên của thành phố sẽ khiến doanh nghiệp đầu tư vào phân khúc thị trường này không còn phải lo vì đã có Nhà nước “bao tiêu”, vốn đầu tư dự án sẽ được thu hồi trong thời gian ngắn. Với phương thức này, vốn đầu tư vào các dự án nhắm đến người tái định cư cũng sẽ không làm “đau đầu”các chủ đầu tư!
Giám đốc một công ty kinh doanh địa ốc cho rằng nguồn vốn này có thể ứng trước từ quận - huyện khi dự án được duyệt và hợp đồng hứa mua, hứa bán giữa quận – huyện và doanh nghiệp đã được ký kết. Mặt khác, khi dự án được duyệt qui hoạch và cấp giấy phép xây dựng, doanh nghiệp có thể dùng làm điều kiện để thế chấp ngân hàng vay vốn làm dự án thay vì phải “bán lúa non” để góp vốn làm nhiều đợt như hiện nay, làm giá thành khi đến tay người có nhu cầu an cư đã quá cao!
Theo Doanh nhân Sài Gòn