Nhà ở xã hội, hướng phát triển mới

Nhằm cải thiện chỗ ở, tăng diện tích nhà ở bình quân cho người dân, UBND Thành phố Hà Nội vừa ban hành kế hoạch Phát triển nhà ở năm 2015 và các năm tiếp theo (giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020), trong đó tăng mạnh chỉ tiêu diện tích nhà ở xã hội, giảm chỉ tiêu diện tích nhà ở cho công nhân.

Theo khảo sát của Sở Xây dựng Hà Nội, cho đến nay, trên địa bàn thành phố có tổng số hơn 163 triệu m2 nhà ở. Diện tích bình quân đạt khoảng 22,7m2/người, trong đó khu vực đô thị đạt 26,4m2/người, khu vực nông thôn đạt 19,1m2/người. So với mục tiêu phát triển nhà ở tại Chương trình phát triển nhà ở thành phố Hà Nội giai đoạn từ 2012 đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì diện tích nhà ở bình quân đầu người đến năm 2015 gần đạt mục tiêu 23,1m2/người. Tuy nhiên, một số chỉ tiêu về nhà ở cho người thu nhập thấp, nhà ở cho học sinh, sinh viên, nhà ở tái định cư chưa đạt mục tiêu đề ra, do vậy, các đối tượng xã hội vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận, cải thiện chỗ ở.

Trong khi đó, nhiều dự án nhà ở thương mại, nhất là các khu nhà liền kề, biệt thự cao cấp có giá bán hàng tỷ đồng, trở lên lại dư thừa, không có người ở, gây bức xúc trong xã hội. Anh Ngô Văn Thành, người vừa may mắn mua được căn hộ dành cho người thu nhập thấp tại Khu đô thị Đặng Xá, huyện Gia Lâm cho biết, để mua được căn hộ tại đây gia đình anh phải tốn nhiều thời gian, công sức bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ mua nhà, chờ đợi bốc thăm, nhận bàn giao căn hộ, làm thủ tục vay vốn ưu đãi từ ngân hàng... Trong khi đó, từ nhiều năm nay khu nhà ở liền kề, biệt thự trong cùng khu đô thị luôn vắng hoe, vắng ngắt, trái ngược với khung cảnh đông vui, tấp nập tại khu nhà ở dành cho người thu nhập thấp. Nhiều căn nhà được thiết kế rất đẹp, rộng rãi bị rêu mốc, bỏ hoang kéo dài không có người ở, rất lãng phí. Giá như phần diện tích đất xây nhà liền kề, biệt thự này nhường chỗ cho khu nhà cao tầng dành cho người thu nhập thấp thì sẽ thêm nhiều người có được cải thiện chỗ ở.

Theo đại diện Sở Xây dựng Hà Nội, còn nhiều chỉ tiêu về nhà ở chưa đạt kế hoạch, thiếu hụt so với nhu cầu thực tế. Cụ thể, nhu cầu thực tế nhà ở dành cho người thu nhập thấp là 1,8 triệu m2 sàn xây dựng, nhưng cho đến hết năm 2014 mới thực hiện được gần 550 nghìn m2, cộng với diện tích xây dựng tại 12 dự án nhà ở dự kiến hoàn thành trong năm nay, với hơn 800 nghìn m2, thì vẫn thiếu hụt khoảng 450 nghìn m2. Nhu cầu thực tế nhà ở tái định cư là 1,6 triệu m2, nhưng cho đến hết năm 2014 mới thực hiện được gần 620 nghìn m2, cộng với hơn 220 nghìn m2 dự kiến hoàn thành trong năm nay, vẫn thiếu hụt hơn 760 nghìn m2. Đáng chú ý, theo chỉ tiêu phát triển nhà ở cho công nhân thuê là 1,6 triệu m2sàn xây dựng, nhưng nhu cầu thực tế chỉ còn hơn 480 nghìn m2. Nhu cầu thuê nhà của công nhân giảm là do tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp gặp khó khăn, dẫn đến số lượng công nhân đang làm việc tại các khu công nghiệp trên địa bàn thành phố giảm. Nhiều công nhân tự thuê nhà ở do người dân địa phương đầu tư xây dựng gần khu công nghiệp hoặc công nhân là người dân địa phương đã có nhà, đất ổn định, không có nhu cầu thuê nhà...

Trên cơ sở rà soát thực trạng và nhu cầu nhà ở thực tế, tránh đầu tư lãng phí, dư thừa hàng tồn kho, UBND thành phố Hà Nội đã đưa ra chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội năm 2015 là hơn 810 nghìn m2; nhà ở tái định cư hơn 220 nghìn m2, nhà ở công nhân hơn 95 nghìn m2... Bên cạnh đó, để bảo đảm mục tiêu đến cuối năm 2015 diện tích nhà ở bình quân của người dân đạt 23,1m2/người và đến năm 2020 là 26,3m2/người, sau khi cân đối chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội, nhà ở riêng lẻ do người dân đầu tư xây dựng, số lượng diện tích nhà ở thương mại cần phát triển là hơn 2,4 triệu m2sàn xây dựng. Để làm được điều này, thành phố sẽ đầu tư một phần vốn từ ngân sách và mở rộng các hình thức huy động, khuyến khích các nguồn lực xã hội tham gia kế hoạch phát triển nhà ở.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn nhấn mạnh, để hoàn thành các chỉ tiêu nhà ở năm 2015, các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã cần đẩy nhanh công tác lập quy hoạch, công khai các đồ án quy hoạch, cân đối nhu cầu nhà ở giữa các địa phương để phân bố hợp lý trên địa bàn thành phố; kiểm tra quỹ đất dành để xây dựng nhà ở xã hội tại các dự án phát triển nhà ở. Rà soát, kiểm tra, phân loại các dự án phát triển nhà ở, khu đô thị mới để đề xuất điều chỉnh, tạm dừng, mở rộng các dự án. Công khai danh mục dự án nhà ở xã hội, nhà ở thương mại để huy động nguồn lực xã hội, lựa chọn nhà đầu tư có năng lực. Tiếp tục khuyến khích, tạo điều kiện để các doanh nghiệp đầu tư xây dựng căn hộ có diện tích, giá cả phù hợp nhu cầu, điều kiện kinh tế của người dân; chuyển đổi nhà ở thương mại sang nhà ở xã hội. Hỗ trợ, tạo điều kiện để người dân được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi tự xây dựng, cải tạo chỗ ở...

Với những biện pháp cụ thể như trên, hy vọng trong năm 2015, nhiều người dân trên địa bàn Thủ đô, nhất là các đối tượng xã hội có khó khăn về nhà ở có nơi ở mới khang trang, rộng rãi...