Thủ tục hợp thức hóa và nhận di sản thừa kế?

Xin chào Café luật, tôi có vấn đề muốn hỏi như sau:

Ông bà tôi chết có để lại một căn nhà chưa được hợp thức hoá gì cả (không để lại di chúc). Ông bà có 5 người con, một số hiện định cư ở nước ngoài, còn ba tôi thì ở lại quản lý căn nhà này từ khi ông bà mất cho đến nay hơn 10 năm. Bây giờ các Anh em trong gia đình muốn phân chia căn nhà và nhận thừa kế. Vì vậy, tôi muốn hỏi là:

1. Ba tôi có được sỡ hữu căn nhà này không vì đã ở liên tục hơn 10 năm và không có tranh chấp gì cả.?

2. Nếu không thì chúng tôi phải làm thủ tục như thế nào để có thể hợp thức hoá căn nhà và nhận thừa kế ?

Mong nhận được câu trả lời sớm, xin chân thành cảm ơn.

Kính gửi Quý bạn đọc

Café Luật – Chuyên mục hợp tác giữa Cổng thông tin và giao dịch DiaOcOnline.vn và Công ty luật TNHH Đức An xin gửi đến bạn lời chào trân trọng. Theo nội dung thư bạn gửi; Căn cứ vào những quy định của pháp luật hiện hành Café Luật xin phúc đáp đến bạn như sau:

Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Công ty luật TNHH Đức An, Thanh Xuân, Hà Nội trả lời:

Thứ nhất: Di sản thừa kế

Bởi thửa đất hiện tại chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, do đó việc xác định di sản thừa kế cần chú ý các trường hợp quy định tại mục 1 Phần II Nghị quyết 02/2004/NQ-HĐTP hướng dẫn áp dụng pháp luật trong việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình như sau:

“1. Xác định quyền sử dụng đất là di sản

1.2. Đối với trường hợp đất do người chết để lại mà người đó có một trong các loại giấy quy định tại các Khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai năm 2003, thì kể từ ngày 01/7/2004 quyền sử dụng đất đó cũng là di sản, không phụ thuộc vào thời điểm mở thừa kế.

1.3. Trường hợp người chết để lại quyền sử dụng đất mà đất đó không có một trong các loại giấy tờ được hướng dẫn tại tiểu mục 1.1 và tiểu mục 1.2 mục 1 này nhưng có di sản là nhà ở, vật kiến trúc khác (như: nhà bếp, nhà tắm, nhà vệ sinh, giếng nước, nhà để ô tô, nhà thờ, tường xây làm hàng rào gắn với nhà ở, các công trình xây dựng trên đất được giao để sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh như nhà xưởng, kho tàng, hệ thống tưới, tiêu nước, chuồng trại chăn nuôi hay vật kiến trúc khác hoặc trên đất có các tài sản khác như cây lấy gỗ, cây lấy lá, cây ăn quả, cây công nghiệp hay các cây lâu năm khác) gắn liền với quyền sử dụng đất đó mà có yêu cầu chia di sản thừa kế, thì cần phân biệt các trường hợp sau:

a. Trong trường hợp đương sự có văn bản của Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền xác nhận việc sử dụng đất đó là hợp pháp, nhưng chưa kịp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thì Toà án giải quyết yêu cầu chia di sản là tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất và quyền sử dụng đất đó.

b. Trong trường hợp đương sự không có văn bản của Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền xác nhận việc sử dụng đất đó là hợp pháp, nhưng có văn bản của Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền cho biết rõ là việc sử dụng đất đó không vi phạm quy hoạch và có thể được xem xét để giao quyền sử dụng đất, thì Toà án giải quyết yêu cầu chia di sản là tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất. Đồng thời phải xác định ranh giới, tạm giao quyền sử dụng đất đó cho đương sự để Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền tiến hành các thủ tục giao quyền sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đương sự theo quy định của pháp luật về đất đai.

c. Trong trường hợp Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền có văn bản cho biết rõ việc sử dụng đất đó là không hợp pháp, di sản là tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất không được phép tồn tại trên đất đó, thì Toà án chỉ giải quyết tranh chấp về di sản là tài sản trên đất đó.

1.4. Trường hợp người chết để lại quyền sử dụng đất mà đất đó không có một trong các loại giấy tờ quy định tại tiểu mục 1.1, tiểu mục 1.2 mục 1 này và cũng không có di sản là tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất được hướng dẫn tại tiểu mục 1.3 mục 1 này, nếu có tranh chấp thì thuộc thẩm quyền giải quyết của Uỷ ban nhân dân theo quy định của pháp luật về đất đai.”

Thứ hai: Quyền hưởng di sản thừa kế trong trường hợp quyền sử dụng đất được xác định là di sản thừa kế

Do ông, bà của bạn không để lại di chúc, do đó, việc thừa kế được thực hiện theo pháp luật.

Điều 676 BLDS 2005 quy định:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây: a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.”

Do đó, cha của bạn chỉ được xác định là một trong số những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất và hiện tại đang là người đại diện quản lý tài sản. Trường hợp này không được áp dụng quy định đất sử dụng ổn định, lâu dài để giải quyết bởi đang tồn tại một quan hệ thừa kế chưa được giải quyết. Khi chưa tiến hành khai nhận di sản thừa kế, toàn bộ khối tài sản trên được xác định là tài sản chung của tất cả những người thừa kế chứ không của riêng cha bạn.

Phân chia tài sản và đăng ký quyền sử dụng đất

Để khai nhận di sản thừa kế, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các tài liệu chứng minh quyền sử dụng hợp pháp, thuộc trường hợp được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (như hướng dẫn tại Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP). Văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế giữa các đồng thừa kế phải được sự đồng ý của tất cả các đồng thừa kế và phải được công chứng theo quy định của Điều 49 Luật Công chứng. Sau đó tiến hành đăng ký quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2013.
 

***

Chúng tôi hy vọng rằng, ý kiến tư vấn của chúng tôi sẽ giúp làm sáng tỏ các vấn đề mà bạn đang quan tâm. Trên từng vấn đề cụ thể, nếu bạn cần tham khảo thêm ý kiến chuyên môn của chúng tôi, xin hãy liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo địa chỉ email cafeluat@diaoconline.vn.

* Bạn đọc vui lòng gửi nội dung được ghi bằng tiếng Việt có dấu.

Trân trọng.

Chuyên mục Café Luật
 

DiaOcOnline.vn mong muốn trở thành cầu nối cho bạn đọc với các chuyên gia trong từng lĩnh vực địa ốc. Hiện nay, qua DiaOcOnline.vn, bạn có thể kết nối với các chuyên gia trong lĩnh vực kiến trúc, pháp lý nhà đất, phong thủy nhà đất.

Nếu có nhu cầu được tư vấn về kiến trúc, pháp lý, phong thủy trong lĩnh vực nhà đất, bạn hãy click ngay vào đây để tìm hiểu về nhà tư vấn và gửi câu hỏi. Chúng tôi sẽ liên hệ với chuyên gia và đưa ra câu trả lời cho bạn trong thời gian sớm nhất.