TP.HCM: Phá 'nhà không số', vẫn khó xóa 'phố không tên'?

Về hàng ngàn căn nhà "không số" đang mọc lên ở TP.HCM, PGĐ Sở Xây dựng Đỗ Phi Hùng cho biết: Cương quyết phá dỡ loại nhà này không phải là giải pháp duy nhất giúp chấm dứt tình trạng xây dựng trái phép.

- Thưa ông, vì sao tình trạng xây dựng trái phép (XDTP) ở TP.HCM càng ngày càng có vẻ phức tạp?

- Tình hình XDTP tại TP.HCM đã được các cấp chính quyền kéo giảm, không còn hiện tượng phân lô xây dựng trái phép như tại xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn, chủ yếu chỉ còn hiện tượng xây dựng không phép riêng lẻ của một số hộ dân và xảy ra tại các huyện ngoại thành.

- Ông có nghĩ tình trạng XDTP một phần do sự "nương tay", ra một số quyết định cho "hợp thức hóa" nhà trái phép?

- Sau khi Luật Xây dựng năm 2003 có hiệu lực thi hành, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 39/2005/QĐ - TTg ngày 28/2/2005 về việc hướng dẫn thi hành Điều 121 của Luật Xây dựng. Quyết định nêu trên nhằm xử lý các công trình xây dựng đang tồn tại trên lãnh thổ Việt Nam, nhưng không phù hợp với quy định của Luật Xây dựng được phép tồn tại theo hiện trạng.

Đối với các công trình xây dựng sai quy hoạch, không có giấy phép xây dựng hoặc sai với giấy phép xây dựng được cấp sau ngày 01/7/2004 được điều chỉnh bởi quy định của Điều 120 Luật Xây dựng. Theo đó, phải bị tháo dỡ toàn bộ hoặc phần vi phạm theo quy định.

Ngoài ra, Luật Xây dựng quy định rất rõ biện pháp xử lý đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng và quy định khác của pháp luật có liên quan: "… Tùy theo mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự; trường hợp các hành vi vi phạm pháp luật về xây dựng gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì phải bồi thường thiệt hại".

Gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 89 ngày 18/6/2007, chỉ đạo phải xử lý nghiêm minh, đúng luật đối với các hành vi xây dựng trái phép.

Như vậy, không có việc nương tay của các cấp chính quyền thông qua các quy định của pháp luật về xây dựng.

- Có thông tin, Sở Xây dựng vừa đề xuất lên UBND TP.HCM, giao cho Chủ tịch UBND phường có quyền ra quyết định cưỡng chế nhà XDTP; theo ông, hiệu quả của việc này sẽ tới đâu?

- Theo quy định tại Điều 28 của Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính năm 2002, có quy định thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND cấp xã được “buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành chính gây ra”.

Tiếp theo, ngày 26/5/2004, Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định 126/2004/NĐ - CP về xử phạt vi phạm hành chính trong họat động xây dựng, quản lý công trình hạ tầng đô thị và quản lý sử dụng nhà. Tại Điều 43 của quyết định nêu trên, có quy định Chủ tịch UBND cấp xã được áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả: “Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do vi phạm hành chính gây ra”.

Ngày 21/01/2005, Bộ Xây dựng có Thông tư số 01/2005/TT - BXD hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 126/2004/NĐ - CP. Tại khoản 2 có hướng dẫn rõ về thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã trong việc ra quyết định cưỡng chế buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu như:

“Hành vi xây dựng nhà ở riêng lẻ, công trình xây dựng dở dang, nhà tạm vi phạm quy hoạch thì buộc phá dỡ phần công trình vi phạm đó”.

Căn cứ vào các quy định của pháp luật nêu trên thì Chủ tịch UBND phường có quyền ra quyết định cưỡng chế nhà xây dựng trái phép và thực tế Sở Xây dựng không có đề xuất lên UBND thành phố về việc này.

Ông Đỗ Phi Hùng. 

- Trong số các nguyên nhân dẫn đến tình trạng XDTP, vấn đề về thủ tục xin giấy phép xây dựng còn nhiều rắc rối và phí chuyển mục đích sử dụng đất còn khá cao so với thu nhập người dân, trước thực tế này, Sở Xây dựng có kiến nghị giải quyết chưa và như thế nào?

- Về thủ tục cấp giấy phép xây dựng, hiện nay Sở Xây dựng TP.HCM đang hoàn chỉnh Dự thảo sửa đổi Quyết định số 04/2004/QĐ - UBND ngày 17/01/2006 của UBND thành phố về cáp giấy phép xây dựng và quản lý xây dựng theo giấy phép xây dựng trên địa bàn TP.HCM theo hướng ngày càng đơn giản hơn về thủ tục và phân cấp mạnh cho Chủ tịch UBND phường, xã, thị trấn và quận, huyện trong công tác cấp phép xây dựng.

Về thuế chuyển mục đích sử dụng đất: Theo quy định của pháp luật về đất đai, khi chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở, người sử dụng đất phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế chuyển mục đích sử dụng. Mức thuế này cao hơn chi phí xây dựng một căn nhà đơn giản, nên cũng là nguyên nhân làm phát sinh tình trạng xây dựng trái phép.

Do đây là nghĩa vụ của người sử dụng đất mà pháp luật đã quy định, Sở Tài nguyên - Môi trường đang tổng hợp để trình UBND thành phố có giải pháp tháo gỡ đối với từng trường hợp cụ thể.

- Đối với tình trạng quy hoạch treo, một trong những nguyên nhân dẫn đến việc XDTP, thì sao? Việc thông tin đến cho người dân về những khu vực quy hoạch và giải toả quy hoạch treo được thực hiện thế nào?

- Quy hoạch treo là một nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng xây dựng trái phép. Để khắc phục tình trạng này, UBND TP.HCM đã chỉ đạo Chủ tịch UBND quận, huyện; Sở Quy hoạch Kiến trúc phải hoàn tất quy hoạch chi tiết 1/2000 trên địa bàn thành phố trong năm 2007.

Về thông tin đến cho người dân về những khu vực quy hoạch và giải tỏa quy hoạch treo, thuộc trách nhiệm của Chủ tịch UBND 24 quận, huyện; Sở Quy hoạch Kiến trúc và các chủ đầu tư. Nhà nước ta đã có chủ trương phải công khai quy hoạch cho dân biết. Đây là việc phải làm của các cơ quan có thẩm quyền.

- Với hàng nghìn căn nhà XDTP trên địa bàn TP sau ngày 01/7/2004, hướng giải quyết của Sở sẽ như thế nào?

- Ngày 31/7/2007 Văn phòng HĐND - UBND thành phố có Công văn số 4916/VP - ĐTMT giao cho “Sở Xây dựng dự thảo quyết định về ban hành quy định về xử lý xây dựng không phép, sai phép trên địa bàn thành phố sau ngày 01/7/2004”.

Hiện nay, Sở Xây dựng đã gửi dự thảo cho UBND 24 quận, huyện và các sở, ngành liên quan để góp ý hoàn chỉnh trình UBND thành phố.

- Theo ông, nếu cương quyết xóa bỏ các căn nhà, khu phố XDTP, thực hiện đúng kỷ cương, phép nước, sẽ khiến cho tình trạng này chấm dứt không?

- Theo tôi, việc cương quyết phá dỡ các căn nhà xây dựng trái phép không phải là giải pháp duy nhất để chấm dứt tình trạng xây dựng trái phép.

Để giảm và tiến tới chấm dứt tình trạng trên, cần có các chính sách đồng bộ của Đảng và Nhà nước về việc làm, chỗ ở cho người dân, về di dân tự do, các chính sách xã hội khác; ý thức chấp hành và tuân thủ pháp luật của tổ chức, các nhân trong hoạt động xây dựng.

Chúng tôi đã trình lên UBND thành phố 8 giải pháp cần tiến hành để hạn chế tình trạng xây dựng không phép, sai phép tại TP.HCM.

- Xin cảm ơn ông!

>> 8 giải pháp hạn chế 'nhà không số, phố không tên'

Theo Phan Công - Vietnamnet