Nhà ở cho thuê: Kêu gọi chủ đầu tư là ảo tưởng!

“Nếu nhà nước làm thì có thể, còn kêu gọi chủ đầu tư là ảo tưởng” đó là chia sẻ của ông Phạm Sỹ Liêm về chính sách phát triển nhà ở cho thuê dành cho người thu nhập thấp.

Theo thống kê của Bộ xây dựng, hiện nay khu vực đô thị cả nước có 1,7 triệu dân phải ở nhà diện tích dưới 5m2/người. Nhu cầu của người thu nhập thấp về nhà ở cho thuê, thuê mua là rất lớn nhưng hiện nay số lượng nhà ở cho thuê không đáp ứng được.

Cùng với đó, sau hơn một tháng tung gói hỗ trợ 30 nghìn tỷ đồng đến nay người mua nhà vẫn không thể tiếp cận được thì việc phát triển nhà ở cho thuê được nhiều người kỳ vọng sẽ có cơ hội ở nhà giá rẻ.

Tại Hà Nội mới chỉ có 800 căn cho thuê và thuê mua, còn ở Thành phố Hồ Chí Minh có ba dự án nhà ở cho thuê từ vốn ngân sách nhà nước.

Để cải thiện chỗ ở cho người lao động, Bộ Xây dựng đang khẩn trương hoàn thiện chính sách phát triển và hỗ trợ nhà ở cho thuê nhằm sớm triển khai thí điểm và đưa một số dự án vào hoạt động

Theo đó, sẽ có nhiều gói thuê cho khách hàng lựa chọn dưới hình thức thuê từng tháng, trả tiền từng tháng hoặc theo hợp đồng từ sáu năm đến 12 năm. Với nhóm khách hàng chọn thuê có thời hạn dài (sở hữu nhà ở có thời hạn), trong suốt thời gian hợp đồng còn giá trị, họ có thể dùng căn nhà đó để cho thuê lại; thậm chí thuê để kinh doanh hoặc chuyển nhượng hợp đồng nhưng vẫn giữ được mức giá ổn định trong suốt sáu năm hoặc 12 năm.

Việc phát triển nhà ở cho thuê sẽ là giải pháp cực kỳ tốt để đáp ứng nhu cầu về nhà ở, thay đổi thói quen ở nhà thuê của người dân. Nhưng các doanh nghiệp đều tỏ ra hờ hững với phân khúc nhà cho thuê này.

Trao đổi với đại diện nhiều doanh nghiệp cho rằng việc để họ phát triển nhà cho thuê là hơi khó bởi nhà cho thuê nhắm đến người thu nhập thấp, giá cho thuê phải rẻ trong khi đó tiền sử dụng đất, tiền vốn, lãi suất…theo tính toán thì họ sẽ lỗ.

Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam khẳng định để phát triển nhà ở cho thuê, cần có chính sách phát triển và hỗ trợ cụ thể. Mức giá nhà ở cho thuê đang được tính toàn để giá thuê mỗi căn hộ từ 40-45m2 chỉ khoảng 2 triệu đồng/tháng.

Trao đổi với ông Phan Trí Quyết, Phó Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng và Phát triển nhà Hà Nội số 5 (Handico5) chia sẻ, khó phát triển nhà cho thuê nằm ở việc thu hồi vốn. Ví dụ bỏ ra một khoản tiền lớn xây nhà 400- 500 tỷ với mức thuê như trên thì bao giờ mới thu hồi được vốn. Trừ khi Nhà nước đầu tư chứ doanh nghiệp thì khó.

Đồng quan điểm về những khó khăn trên, lãnh đạo công ty cổ phần đầu tư xây dựng HUD1 còn cho hay công tác duy tu, bảo dưỡng hàng năm phục vụ khách hàng và giá trị ngôi nhà khi hết lượt khách này đến lượt khách khác đến lúc mình thu hồi được trọn đồng vốn là rất khó.

Ông Trần Xuân Hùng, PGĐ Viglacera cho rằng, bất cứ chủ đầu tư nào khi xây dựng cũng phải tính toán đến mặt kinh tế, nhà để bán chỉ thu hồi vốn trong vài năm trong khi đó cho thuê thì thời gian thu hồi vốn rất dài. Ở nước ta chưa phát triển nhà cho thuê vì các chính sách dành cho doanh nghiệp phát triển nhà ở cho thuê giá rẻ còn gặp nhiều vướng mắc. Chưa có chủ đầu tư nào tiên phong trong lĩnh vực cho thuê giá rẻ, hiệu quả về mặt kinh tế không cao nên dù rẻ thì họ cũng chỉ muốn bán thôi.

Ông Hùng cho biết công ty cũng có xây dựng chung cư trong khu công nghiệp ở Tiên Sơn, Bắc Ninh để phục vụ cán bộ, công nhân làm việc tại khu công nghiệp cả thuê và bán nhưng đó là trách nhiệm là chính bởi giá cho thuê, bán rất rẻ còn nhà ở cho thuê ở nội thành thì cần phải có chính sách hỗ trợ thì doanh nghiệp mới dám đầu tư vào phân khúc này.

Ông Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam cho rằng nguyên nhân là việc thu hồi vốn quá lâu trong khi đó chủ đầu tư phải đi vay vốn ngân hàng. Vay ngân hàng thì vài ba năm là phải trả. Nhà cho thuê phải hàng chục năm mới thu hồi vốn được. Thứ nhất là khó vay tiền ngân hàng. Thứ hai là chủ đầu tư sợ người thuê chây ì không trả, trả chậm.

Ngoài ra chủ đầu tư phải chịu chi phí quản lý nên để họ đầu tư nhà 45m2 mà giá thuê 2 triệu đồng/tháng là khó thực thi. “Nếu nhà nước làm thì có thể, còn kêu gọi chủ đầu tư là ảo tưởng”.

Theo ông Liêm nhiều sinh viên hiện nay thuê vài chục mét vuông đã mất gần hai triệu nên phát triển nhà cho thuê chắc sẽ rất khó. Bởi nếu giá cao thì không ai thuê, mà giá rẻ thì không chủ đầu tư nào dám làm. Các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư thì cái quan trọng nhất là vốn, hỗ trợ lãi suất là bao nhiêu, trả trong khoảng bao nhiêu năm…phải tính toán cụ thể.

“Ở các nước nhà ở cho thuê rất phát triển, giá cho thuê phải chăng không quá 30% tổng thu nhập của gia đình. Theo thông lệ quốc tế, tiền thuê tháng là bằng 1% giá thành ngôi nhà. Nếu theo thông lệ này thì ít nhất là 9 năm chủ đầu tư mới có lãi và trả xong nợ”, ông Liêm nói.