Khuyến khích, đừng bắt buộc

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có bản góp ý dự thảo quyết định của Bộ trưởng Bộ Tài chính về thí điểm khai thuế và nộp thuế điện tử đối với cá nhân cho thuê nhà, nộp thuế trước bạ nhà đất, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) chuyển nhượng BĐS.

Theo dự thảo đề xuất, nộp thuế điện tử đối với người nộp thuế là cá nhân cho thuê nhà; cá nhân nộp lệ phí trước bạ nhà đất, thuế TNCN chuyển nhượng BĐS thông qua: Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV); Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank); Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank); Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank). Thời gian thực hiện thí điểm từ tháng 3-2016 đến hết tháng 7-2016. Trước khi kết thúc thực hiện thí điểm, Tổng cục Thuế báo cáo Bộ Tài chính kết quả và đề xuất phương án triển khai mở rộng...

Theo VCCI, việc khai và nộp thuế điện tử đối với cá nhân cho thuê nhà; nộp thuế điện tử đối với cá nhân nộp lệ phí trước bạ nhà đất, thuế TNCN từ chuyển nhượng BĐS là cần thiết, góp phần giảm chi phí của các cá nhân và cơ quan quản lý. Tuy nhiên, VCCI cho rằng chỉ nên khuyến khích việc thực hiện các thủ tục thuế bằng phương thức điện tử chứ không nên bắt buộc; và cần có biện pháp tuyên truyền để các cá nhân thấy được lợi ích của hình thức này. Dự thảo quy định người nộp thuế thông qua 4 ngân hàng TMCP chỉ định, trong khi đó Điều 2 dự thảo lại ghi “Người nộp thuế là cá nhân tham gia thí điểm... phải thực hiện theo quy định ban hành kèm theo quyết định này” và Điều 4 phần dự thảo quy định nêu: “Cá nhân, tổ chức khai thấy đáp ứng các điều kiện sau đây được đăng ký sử dụng khai và nộp thuế điện tử.” Theo VCCI, quy định như vậy gây khó hiểu và chưa rõ ràng, không hiểu việc thí điểm chỉ áp dụng đối với cá nhân có tài khoản ở các ngân hàng kể trên, hay bắt buộc tất cả các cá nhân thực hiện nghĩa vụ nộp thuế trên một số chi cục thuế áp dụng thí điểm và họ đều phải có tài khoản tại ít nhất 1 trong 4 ngân hàng mới được khai, nộp thuế điện tử? Bên cạnh đó, có thể có trường hợp không tham gia thí điểm và không áp dụng quyết định này được không?

Theo lập luận của VCCI, nếu quan điểm của ban soạn thảo là áp dụng bắt buộc sẽ có một số bất cập nảy sinh. Cụ thể, có rất nhiều người không có tài khoản ngân hàng hoặc không có tài khoản ở 4 NHTM nêu trên sẽ phải mở mới tài khoản, tốn thêm một số loại chi phí mà chỉ để nộp thuế điện tử là không hợp lý. Hơn nữa, không thể bảo đảm tất cả các đối tượng đều đáp ứng được việc sử dụng internet, thư điện tử cũng như sử dụng mã xác thực điện tử qua tin nhắn một cách chính xác, đầy đủ. Vì vậy, ban soạn thảo cần làm rõ hơn các quy định này để thực hiện đúng. Trường hợp người dân có sẵn tài khoản, có sẵn tiền trong ngân hàng và tự cá nhân thấy có lợi khi chuyển khoản nộp thuế điện tử thì thực hiện theo phương thức điện tử. Trường hợp không có tài khoản thì được lựa chọn nộp như thông thường.

Ngoài ra, theo VCCI, có ý kiến của doanh nghiệp cho rằng thời gian thực hiện thí điểm từ tháng 3-2016 đến hết tháng 7-2016 là ngắn, đề nghị kéo dài thời gian này để đủ thời gian đánh giá hiệu quả thực tế cũng như bất cập phát sinh nhằm hoàn thiện, bảo đảm tính khả thi của văn bản khi triển khai rộng rãi. Mặt khác, thời điểm báo cáo kết quả chưa hợp lý, bởi lẽ "trước khi kết thúc thực hiện thí điểm" là bao giờ? Tại sao lại đề ra thời hạn này trong khi về logic phải thực hiện xong mới đánh giá được kết quả, những điểm phù hợp và chưa phù hợp, những bất cập, tồn tại. Chưa kể việc đánh giá và phân tích nguyên nhân, từ đó lựa chọn các phương án tối ưu khi triển khai mở rộng cũng cần có thời gian.

Bên cạnh đó, ban soạn thảo cần cân nhắc quan điểm cho phép cá nhân ủy quyền cho cá nhân thực hiện khai, nộp thuế điện tử; việc mở rộng hơn các ngân hàng TMCP tham gia thay vì chỉ 4 NHTM nêu trên để đông đảo người dân được tiếp cận với phương thức khai, nộp thuế điện tử này.