Trong khi người dân TP.HCM đang nao nức với cây cầu Thủ Thiêm sắp đến giai đoạn hoàn thành và hầm Thủ Thiêm đang ở thời kỳ tăng tốc thì bên kia sông, phía quận 2, khu đô thị mới Thủ Thiêm vẫn còn khá im lìm khiến nhiều người sốt ruột.
Nếu lấy mốc từ ngày Thủ tướng Chính phủ ký quyết định phê duyệt qui hoạch xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm (4 - 6 - 1996) thì đến nay đã 11 năm.
Đó cũng là khoảng thời gian dài người dân Thủ Thiêm chờ đợi để được tạo lập một cuộc sống mới ổn định, tốt hơn khi họ chấp nhận di dời, giải tỏa cho một đô thị hiện đại trong tương lai.
Theo yêu cầu của UBND TP.HCM, đến hết quí 1 - 2008 phải hoàn tất công tác bồi thường, đồng thời những chung cư tái định cư cũng phải sẵn sàng để đón người dân. Thế nhưng đến cuối tháng 8 - 2007, trong tổng số hơn 15.000 hồ sơ phải bồi thường khi giải tỏa, thu hồi đất mới có khoảng 6.300 hồ sơ được chi trả bồi thường với diện tích chỉ khoảng 40% (khoảng 380ha đất).
Dân chưa chấp nhận giá đền bù
Ông Trần Anh Tuấn, tổ trưởng khu phố 2 (P.An Khánh), đại biểu HĐND phường, cho biết nhiều hộ dân trong khu phố chưa đồng tình với giá bồi thường dù TP đã nhiều lần điều chỉnh. Những người đăng ký nhận tiền bồi thường vừa qua, theo ông Tuấn, đó là những người gặp khó khăn hoặc bị nợ nần cấp bách.
Còn lại, với giá bồi thường như hiện nay dù có nhận chung cư, nền đất tái định cư hoặc tự lo chỗ ở mới người dân cũng phải bù một khoản tiền đáng kể. Chưa kể bao nhiêu khó khăn, hệ lụy khác kèm theo khi phải thay đổi chỗ ở như mất công ăn việc làm, trường lớp xa xôi, chợ búa không có... và chi phí tăng thêm nếu ở chung cư.
Chính vì vậy đến thời điểm này rất nhiều người dân khu phố 2 (P.An Khánh) vẫn chưa đăng ký nhận tiền bồi thường để di dời.
Cũng theo ông Tuấn, tâm lý chung của người dân ở đây là không muốn vào các chung cư tái định cư mà muốn nhận tiền tự lo chỗ ở mới. Tuy nhiên, với khoản tiền đền bù có được, họ không thể kiếm một chỗ ở tương tự tại địa bàn quận 2.
Ông Tuấn cho biết căn nhà ông đang ở có diện tích khoảng 55m2, tiền bồi thường (để tự lo nơi ở mới) tính ra được hơn 300 triệu đồng. Với số tiền trên, muốn có được diện tích tương tự, vợ chồng ông đã lặn lội tận trong hẻm hóc quận 9 nhưng vẫn chưa tìm được nơi để mua. "Còn nền đất tái định cư, tôi có nghe nói nhưng không biết mặt mũi ra sao, ở đâu. Nếu nhận nền tái định cư thì cũng không có tiền để xây dựng theo thiết kế qui định" - ông Tuấn nói.
Phó chủ tịch UBND một phường bị giải tỏa cũng cho biết hầu hết người dân trong phường chưa đồng tình với giá đền bù. Do vậy, việc triển khai thu thập hồ sơ pháp lý của nhà đất gặp nhiều khó khăn do người dân còn đắn đo, mặc dù việc này giúp người dân có đủ cơ sở để tính tiền đền bù giải tỏa.
Chung cư tái định cư chưa sẵn sàng
Nhu cầu quĩ nhà, nền đất tái định cư cho toàn dự án trên 15.000 căn hộ và nền đất, trong đó hầu hết là tái định cư bằng căn hộ với nhu cầu hơn 12.000 căn. Tuy nhiên, khi dốc hết khả năng xây dựng quĩ nhà, đất tái định cư, kể cả đi gom các căn hộ, nền đất có sẵn trên địa bàn quận 2 thì quĩ nhà, đất tái định cư còn thiếu hụt hơn 3.000 căn hộ và hơn 500 nền đất.
Có tổng cộng 12 khu vực được qui hoạch, chỉ định để xây chung cư, phân lô nền đất phục vụ việc di dời. Song theo người dân Thủ Thiêm, hầu hết khu tái định cư phục vụ dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm đều chưa sẵn sàng: đang xây dựng hoặc chỉ mới xây dựng xong căn hộ nhưng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đều chưa có.
Ngày 8 - 10, chúng tôi được hướng dẫn đến khu tái định cư Thạnh Mỹ Lợi - một trong những khu tái định cư lớn của dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm - với thiết kế gồm tám lô chung cư năm tầng và một lô chung cư 15 tầng. Có điều tới thời điểm này mới có bốn lô chung cư năm tầng tương đối hoàn thiện, số còn lại đang xây dang dở. Riêng chung cư 15 tầng mới đổ sàn tầng thứ năm. Chung cư 15 tầng với 208 căn hộ này được khởi công ngày 29 - 12 - 2006, theo kế hoạch, phải đến tháng 11 - 2008 mới hoàn thành.
Dự án xây dựng khu nhà B27 khu đô thị mới An Phú - An Khánh cũng rất chậm. Các chung cư 16 tầng lô A (213 căn hộ) và 16 tầng lô B được khởi công năm 2004 nhưng đến nay mới bắt đầu xây tường, tô trát... Riêng dự án khu dân cư Bình Khánh đang trong giai đoạn lập qui hoạch chi tiết, đến cuối năm 2007 mới có thể tiến hành san lấp mặt bằng. Cạnh đó, dự án khu dân cư Nam Rạch Chiếc với 4.032 căn hộ tái định cư đang trong giai đoạn san nền.
Tiến độ rất chậm
Đến đầu tháng 10 - 2007 mới có khoảng 200 hồ sơ được bố trí tái định cư trong số hơn 1.600 hồ sơ đăng ký. Theo tiến độ đề ra, trong năm 2007 có thể bàn giao được khoảng 2.200 căn hộ và nền đất, năm 2008 khoảng 3.500 căn hộ và nền đất, năm 2009 thêm 2.896 căn hộ. Tuy nhiên, theo ban quản lý khu đô thị mới Thủ Thiêm, tiến độ xây dựng các dự án đều rất chậm so với kế hoạch, đặc biệt các dự án hạ tầng kỹ thuật và các công trình xã hội chưa được quan tâm để triển khai đồng bộ mặc dù UBND TP đã có nhiều chỉ đạo. Khó khăn chủ yếu vẫn là bồi thường, giải phóng mặt bằng.
Tháng 6-1996, khu đô thị mới Thủ Thiêm được cắm mốc trên giấy tờ gồm 930ha, trong đó 770ha là khu đô thị mới và 160ha là khu tái định cư. Có hơn 10.000 hộ dân với trên 50.000 người (thuộc năm phường: An Lợi Đông, Thủ Thiêm, An Khánh, Bình An và Bình Khánh) phải di dời và nhiều công trình lớn bé không còn tồn tại. Trong đó, An Khánh và Thủ Thiêm là hai phường bị giải tỏa trắng.
Theo Tuổi Trẻ