Đi tìm mô hình sàn giao dịch chuẩn

Luật Kinh doanh bất động sản quy định các tổ chức, cá nhân khi mua bán bất động sản phải thông qua sàn giao dịch. Nhưng cho đến nay, vẫn chưa thấy xuất hiện một sàn giao dịch nào có thể gọi là chuẩn mực, đáp ứng các yêu cầu của Luật Kinh doanh bất động sản.

Nhìn lại hơn một năm qua, kể từ khi Luật Kinh doanh bất động sản ra đời, nhiều doanh nghiệp cũng đã cố gắng mày mò tìm hiểu cách thức xây dựng một mô hình sàn giao dịch hoạt động đúng luật. Nhưng ngay cả khi Nghị định 153 hướng dẫn thi hành luật này được ban hành hồi tháng 10 năm ngoái, thì các doanh nghiệp vẫn hết sức lúng túng trong việc cụ thể hóa các yêu cầu của luật trong khâu tổ chức, vận hành một sàn giao dịch. Vì thế, hầu hết các trung tâm, văn phòng giao dịch vẫn tiếp tục hoạt động theo kiểu cũ.

Tuy nhiên, ngày 1-1-2009 đang đến gần. Đây là thời điểm kết thúc thời hạn dành cho lộ trình chuyển đổi hoạt động của các sàn giao dịch theo quy định của pháp luật. Dù vậy, các doanh nghiệp vẫn đang trông chờ thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 153.

Hiện tại, Bộ Xây dựng đã có dự thảo thông tư và đang lấy ý kiến đóng góp. Song song đó, bộ này cũng vừa cho phép xây dựng thí điểm “sàn giao dịch bất động sản chuẩn” đầu tiên, đặt tại TP.HCM và giao Công ty cổ phần Đầu tư và Địa ốc Sài Gòn Chợ Lớn (Inresco) phối hợp với Công ty TNHH Bất động sản Phát Hưng thực hiện.

Không phải ngẫu nhiên mà Inresco và Phát Hưng được giao nhiệm vụ này. Trước đó, hai công ty này chủ động phối hợp soạn thảo đề án về sàn giao dịch bất động sản, sau đó đệ trình và bảo vệ thành công trước Bộ Xây dựng.

Ông Đặng Văn Thạnh, Giám đốc tiếp thị Công ty Phát Hưng, người trực tiếp phụ trách đề án này, cho biết: “Việc chủ động soạn thảo đề án lập sàn giao dịch chuẩn xuất phát từ nhu cầu phát triển bền vững để cạnh tranh với ngày càng nhiều công ty dịch vụ bất động sản nước ngoài tham gia vào thị trường trong nước”.

Bất động sản đưa lên sàn giao dịch phải đủ điều kiện theo quy định của pháp luật và đều được ký hợp đồng cung cấp dịch vụ bán, cho thuê.

Trong khi đó, về phía Inresco, ông Nguyễn Văn Thế, Phó tổng giám đốc, cho biết công ty này cũng đang muốn thúc đẩy hoạt động sàn giao dịch để rao bán các sản phẩm của Inresco theo đúng quy định của Luật Kinh doanh bất động sản.

Theo đề án thành lập sàn giao dịch bất động sản Phát Hưng - Sài Gòn Chợ Lớn, sàn giao dịch này có đủ bảy loại dịch vụ được quy định trong Luật Kinh doanh bất động sản, như: giao dịch mua bán, chuyển nhượng, cho thuê bất động sản; môi giới; định giá; tư vấn; quảng cáo; đấu giá; quản lý bất động sản.

Theo ông Đặng Văn Thạnh, mặt bằng sàn giao dịch đặt tại số 67 Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1 có diện tích 400m2 (mức tối thiểu theo quy định là 120m2) với nguồn thông tin dữ liệu được truyền tải qua nhiều hình thức bảng, biểu, hệ thống máy tính nối mạng, bảng điện tử, website…

Vấn đề quan trọng hơn là cơ chế hoạt động của sàn, theo đó, bất động sản đưa lên sàn giao dịch phải đủ điều kiện theo quy định của pháp luật và đều được ký hợp đồng cung cấp dịch vụ bán, cho thuê. Bên cạnh việc trang bị “phần cứng”, cả ông Thạnh và ông Thế đều thừa nhận cái khó nhất mà mô hình sàn giao dịch chuẩn phải đối mặt là việc xác định phương thức hoạt động sao cho vừa thỏa mãn những quy định của pháp luật lại vừa có sức hút đối với khách hàng nhằm đảm bảo lợi ích kinh doanh cho doanh nghiệp.

Nỗi lo lắng này xuất phát từ thói quen giao dịch thiếu minh bạch lâu nay trên thị trường mua bán bất động sản. Với thói quen này, không phải ai cũng muốn công khai mọi thông tin mua bán trên sàn bao gồm cả giá cả giao dịch. Do vậy, mặc dù nhà tổ chức dự kiến sẽ khai trương hoạt động của sàn vào cuối quí 2-2008 nhưng đây mới chỉ là bước khởi đầu của một chuỗi dài những thử nghiệm và điều chỉnh. “Chúng tôi sẽ còn phải bàn luận, rút kinh nghiệm nhiều mới có thể tìm ra một phương thức hoạt động hiệu quả nhất”, ông Thế nói.

Hiện Inresco và Phát Hưng đã thống nhất mời thêm hai công ty khác tham gia là Công ty cổ phần Xây dựng Thương mại Dịch vụ Khang Thông và Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Gia Định. Theo ông Thạnh, sự hợp lực này nhằm tận dụng lợi thế của nhiều doanh nghiệp, huy động chất xám của nhiều người để thúc đẩy nhanh quá trình hoàn thiện mô hình sàn giao dịch chuẩn.