Quy hoạch chồng chéo: Vừa khó quản, vừa lãng phí

Bộ Xây dựng vừa báo cáo với Thủ tướng Chính phủ về tình hình phát triển đô thị và quản lý quy hoạch xây dựng. Theo đánh giá của Bộ, tình hình phát triển đô thị trên cả nước trong thời gian gần đây đã đạt được những thành tựu to lớn, thể hiện sự tăng trưởng kinh tế và trình độ quản lý phát triển của các cấp chính quyền đô thị. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển đô thị, công tác quy hoạch xây dựng vẫn còn nhiều tồn tại và bất cập.

Thiếu tính thống nhất và cơ chế phối hợp

Một trong các tồn tại, bất cập đó là giữa các quy hoạch phát triển KT - XH, quy hoạch ngành, quy hoạch xây dựng còn thiếu tính thống nhất và cơ chế phối hợp. Có quá nhiều quy hoạch phát triển cùng có hiệu lực trên một địa bàn với những nội dung nhiều khi không thống nhất, gây khó khăn cho cơ quan quản lý địa phương trong triển khai thực hiện.

Nhiều dự án đầu tư chỉ căn cứ theo quy hoạch phát triển ngành, thiếu tham khảo hoặc kết hợp với quy hoạch xây dựng đã dẫn đến việc phải điều chỉnh (vị trí xây dựng hoặc hướng tuyến xây dựng công trình…) gây thiệt hại lớn về kinh tế. Nhiều quy hoạch phát triển KT - XH có tính dự báo không cao hoặc thường xuyên điều chỉnh gây nhiều bất cập cho công tác lập quy hoạch xây dựng.

Nhiều nội dung của các quy hoạch ngành chồng chéo với quy hoạch xây dựng. Nội dung quy hoạch sử dụng đất của các địa phương tại các đô thị chỉ mang tính thống kê về số liệu và tổng hợp nhu cầu sử dụng đất của các ngành tại địa phương, hệ thống chỉ tiêu quá chi tiết, không phù hợp với yêu cầu phát triển của nền kinh tế thị trường và quyền chủ động của chính quyền địa phương.

Việc quản lý sử dụng đất của các đô thị, các khu kinh tế, khu chức năng ngoài đô thị và các điểm dân cư tại khu vực nông thôn không thể thực hiện theo các quy hoạch sử dụng đất của ngành TN & MT do các quy hoạch này không chỉ ra vị trí cụ thể và không gắn liền với phân khu chức năng cũng như tổ chức không gian đô thị. Như Luật và Nghị định hướng dẫn thực hiện Luật Du lịch có nội dung quy định về quy hoạch du lịch, nhưng không hướng dẫn về hồ sơ quy hoạch, dẫn đến nhiều đồ án quy hoạch du lịch có nhiều nội dung trùng lắp với đồ án quy hoạch xây dựng, gây khó khăn cho việc lập, trình duyệt và quản lý quy hoạch.

Cần một tầm nhìn chiến lược

Nguyên nhân của tình trạng trên được xác định là do thiếu quy định rõ ràng về cơ chế phối hợp. Quy hoạch phát triển KT - XH là quy hoạch phi vật thể nhằm xác định các mục tiêu và định hướng phát triển về KT - XH cho một vùng lãnh thổ nhất định. Các chỉ tiêu phát triển được tổng hợp từ số liệu phát triển của nhiều lĩnh vực khác nhau, thể hiện các dự báo phát triển.

Trong khi quy hoạch xây dựng gắn liền với tổ chức không gian vật thể, có phạm vi quy mô cụ thể, là công cụ để thực hiện và quản lý phát triển đô thị phục vụ phát triển KT - XH. Chỉ quy hoạch xây dựng mới đủ điều kiện làm căn cứ để triển khai dự án đầu tư xây dựng. Đồng thời còn thiếu quy định về thống nhất thời hạn và tầm nhìn của các chiến lược và quy hoạch để các địa phương có căn cứ xây dựng các chương trình phát triển phù hợp. Các quy hoạch tổng thể KT - XH cần có thời hạn lập quy hoạch hoặc tầm nhìn tới 20 năm để các dự báo có tầm chiến lược và là cơ sở cho công tác lập quy hoạch xây dựng.

Theo Bộ Xây dựng, giải pháp khắc phục những hạn chế nêu trên là tập trung và thống nhất trong quản lý các quy hoạch phát triển KT - XH, quy hoạch ngành và quy hoạch xây dựng. Tuân thủ các quy định của Luật Xây dựng về vai trò của quy hoạch xây dựng trong việc lập dự án và triển khai đầu tư xây dựng công trình. Bộ cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ có chương trình định kỳ tổng kiểm tra rà soát sự thống nhất giữa các quy hoạch.

Theo KT & ĐT