Diễn biến trái chiều thị trường xi măng

Tại thị trường trong nước, sản phẩm xi măng vẫn giữ được sản lượng tiêu thụ khá ổn định trong khi sản lượng xi măng xuất khẩu giảm so với cùng kỳ.

Thị trường nội địa ổn định

Theo số liệu của Vụ Vật liệu Xây dựng (Bộ Xây dựng) ước sản phẩm xi măng tiêu thụ trong tháng 10/2015 là 6,37 triệu tấn, bằng 115% so với tháng 9/2015. Con số này chỉ đạt 83% nếu so tháng 10/2014. Tuy nhiên, nếu tính chung 10 tháng năm 2015, ước tiêu thụ sản phẩm đạt 58,66 triệu tấn bằng 101% so cùng kỳ năm 2014 và đạt 80% kế hoạch năm.

Cụ thể, tiêu thụ sản phẩm xi măng tại thị trường trong nước tháng 10/2015 ước đạt 5,07 triệu tấn, tăng 14% so với tháng 9/2015 và bằng 150% so với tháng 10/2014. Tiêu thụ sản phẩm xi măng tại thị trường trong nước mười tháng đầu năm 2015 ước đạt 45,51 triệu tấn, bằng 109% (45,51/41,64) so với cùng kỳ năm 2014.

Tiến sĩ Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam cho rằng: “Tiêu thụ sản phẩm xi măng tại thị trường trong nước năm 2015 vẫn tăng trưởng ổn định. Dự báo, sản lượng tiêu thụ xi măng của cả năm có khă năng tăng từ 8-9% so với năm 2014".

Ông Cung cho biết, lượng tiêu thụ sản phẩm tại thị trường khu vực các tỉnh phía Nam trong những tháng gần đây khá ấn tượng với sản lượng tiêu thụ tăng so với cùng kỳ năm 2014 trên 10%. Lý giải hiện tượng này theo ông Cung có thể là do tác động tích cực nhờ sự hồi phục của thị trường bất động sản với hàng loạt dự án xây dựng được tái khởi động. Cùng với đó, các tỉnh khu vực phía Nam cũng đang tập trung đầu tư mạnh cho xây dựng cơ sở hạ tầng.

Hiệp hội Xi măng Việt Nam dự báo sản lượng sản phẩm xi măng tiêu thụ nội địa mỗi năm tăng từ 4-5 triệu tấn.

Với sản lượng tiêu thụ từ đầu năm đến nay đạt 45,51 triệu tấn thì mục tiêu kế hoạch tiêu thụ từ 53-54 triệu tấn sản phẩm xi măng tại thị trường trong nước có thể cán đích sớm và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra.

Xuất khẩu sản phẩm giảm

Ở chiều ngược lại, thị trường xuất khẩu sản phẩm xi măng lại giảm hơn so với cùng kỳ năm 2014. Cụ thể, sản lượng xuất khẩu sản phẩm xi măng trong tháng 10/2015 ước đạt 1,3 triệu tấn tuy vẫn tăng 8% so với tháng liền kề trước đó nhưng cũng chỉ bằng 40% (1,3/3,30) so với tháng 10/2014. Tính chung, sản lượng  sản phẩm xi măng xuất khẩu mười tháng năm 2015 ước đạt 13,15 triệu tấn, chỉ bằng 78% (13,15/16,80) so với 10 tháng đầu năm 2014, đạt 69,2% kế hoạch của cả năm 2015.

Theo ông Nguyễn Quang Cung, dự kiến sản lượng xuất khẩu sản phẩm xi măng trong năm 2015 của Việt Nam đạt khoảng 17 triệu tấn gồm cả xi măng và clanker.

Nếu như giá trị kim ngạch xuất khẩu sản phẩm xi măng năm 2014 đạt gần 1 tỉ USD thì giá trị kim ngạnh xuất khẩu trong năm 2015 có thể giảm hơn do sản lượng xuất khẩu giảm và giá xuất khẩu thời điểm hiện tại thấp hơn từ 2-3 USD/ tấn sản phẩm.

Nguyên nhân sản lượng xuất khẩu xi măng sụt giảm theo lý giải của ông Nguyễn Quang Cung là do nhu cầu tiêu thụ sản phẩm xi măng trên toàn thế giới giảm, dấu hiệu này đã xuất hiện từ năm 2014.

Năm 2013, tăng trưởng tiêu thụ xi măng của thế giới khoảng 7,8% thì trong năm 2014 con số này chỉ đạt khoảng 2,6%, ông Cung dẫn ra con số này để làm rõ cho những nhận định trên.

Cùng với đó, các nước có thế mạnh xuất khẩu sản phẩm xi măng như Việt Nam sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt của xi măng Trung Quốc khi sản lượng xi măng dư thừa của nước này khá lớn.

Những dự báo lạc quan

Mặc dù còn những gam màu sáng, tối trong khâu tiêu thụ sản phẩm xi măng tại thị trường nội địa và xuất khẩu nhưng theo đánh giá của Tiến sĩ Nguyễn Quang Cung, Chủ tịch Hiệp hội Xi măng Việt Nam thì “nhìn chung xi măng Việt Nam đang phát triển tốt, hiệu quả của ngành sản xuất xi măng đang tăng lên do có chiến lược sản xuất, kinh doanh tương đối hiệu quả và căn cơ”.

Theo ông Cung, những dự án xi măng đang trong quá trình trả nợ nếu vay bằng đồng Euro sẽ có lợi do đồng Euro sụt giảm. Cùng với đó các nhà máy sản xuất xi măng đã đẩy mạnh cải tiến công nghệ, thay thế các dây chuyền sản xuất lạc hậu bằng các dây chuyền công nghệ hiện đại hơn nên chất lượng sản phẩm được đảm bảo. Tỉ lệ phụ gia trong xi măng tăng lên cũng là một trong những yếu tố góp phần hạ giá thành sản xuất, nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm.

“Trong tương lai, thị trường tiêu thụ sản phẩm xi măng tại khu vực Nam Mỹ và châu Phi sẽ trở nên hấp dẫn hơn nếu chúng ta tháo gỡ được những khó khăn với các đối tác về các thủ tục tài chính, thanh toán”, ông Cung nhấn mạnh.

Đại diện Hiệp hội Xi măng Việt Nam cũng cho biết khoảng nửa cuối năm 2017 và năm 2018 sẽ có nhiều dự án mới có công suất lớn đi vào vận hành như 2 dự án Sông Lam 1 của Vissai, Dự án Xuân Thành 2, Tân Thắng, Long Sơn và Thành Thắng, sẽ bổ sung gần 15 triệu tấn sản phẩm xi măng cho thị trường. Điều đó cũng đặt các doanh nghiệp ngành xi măng Việt Nam trước những thách thức lớn trong khâu cạnh tranh, tiêu thụ sản phẩm.