Cải tạo chung cư cũ: Đề xuất được chỉ định doanh nghiệp

Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, Bộ sẽ có phản hồi đối với các kiến nghị của Hà Nội về cơ chế đặc thù để gỡ vướng mắc liên quan đến cải tạo chung cư cũ trên địa bàn Thủ đô. Trong trường hợp các chủ sở hữu nhà chung cư không lựa chọn được chủ đầu tư, Hà Nội kiến nghị Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng cho phép địa phương được chỉ định doanh nghiệp có đủ năng lực làm chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ theo hình thức xã hội hóa.

Bộ Xây dựng và UBND thành phố Hà Nội vừa tổ chức Hội nghị công tác quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản; phát triển và quản lý đô thị trên địa bàn thành phố Hà Nội và một số kiến nghị, đề xuất tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tế triển khai.

Cụ thể, Hà Nội kiến nghị Bộ Xây dựng thống nhất chủ trương và phối hợp với thành phố đề xuất với Trung ương cho phép thành phố nghiên cứu ban hành cơ chế đặc thù phù hợp với thực tế Thủ đô nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong các quy định liên quan đến chính sách cải tạo, xây dựng mới các chung cư cũ, nhà cũ xuống cấp trên địa bàn. Nhằm đảm bảo tính khả thi của các dự án, hài hòa lợi ích của Nhà nước - người dân - nhà đầu tư; Thành phố kiến nghị phân cấp cho thành phố cấp phép xây dựng tất cả các công trình do thành phố quyết định chủ trương đầu tư.

Trước đó, UBND thành phố Hà Nội đã có văn bản gửi Bộ Xây dựng để Bộ này tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc cải tạo, xây dựng nhà chung cư. Theo đó, kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu, dự thảo sửa đổi khoản 3 Điều 110 Luật Nhà ở. Hà Nội đề nghị, để cải tạo xây mới nhà chung cư cũ chỉ cần trên 70% chủ sở hữu đồng ý; Với những chủ sở hữu còn lại sẽ có chế tài cưỡng chế nếu không đồng ý phá dỡ.

Bên cạnh đó, Hà Nội đề nghị được thực hiện thủ tục lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chi tiết của dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trước khi thực hiện thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án và chấp thuận phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư làm cơ sở để triển khai thực hiện. Thành phố cũng đề nghị được chủ động quyết định việc điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch về dân số, tầng cao công trình khi cải tạo, xây mới chung cư cũ tại khu vực nội đô, đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế của từng dự án và khả năng đáp ứng của hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của khu vực.

Ngoài ra, trong trường hợp các chủ sở hữu nhà chung cư không lựa chọn được chủ đầu tư, Hà Nội kiến nghị Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng cho phép địa phương được chỉ định doanh nghiệp có đủ năng lực làm chủ đầu tư dự án cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ theo hình thức xã hội hóa. Việc chỉ định này theo Hà Nội nhằm đẩy nhanh việc cải tạo, xây mới, đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp.

Về đề xuất của thành phố Hà Nội, ông Đỗ Viết Chiến - Nguyên Cục trưởng Cục phát triển đô thị (Bộ Xây dựng), Tổng Thư ký Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nhìn nhận, hầu hết các dự án cải tạo chung cư cũ tại Hà Nội vướng mắc do mâu thuẫn lợi ích giữa doanh nghiệp và người dân. Do đó, đề xuất của Hà Nội được kỳ vọng có tính khả thi cao. Ở đây, thành phố với vai trò hoạch định chính sách cần phải gỡ được bản chất của vấn đề đang tồn tại, phải làm trọng tài để có một tiếng nói chung.

Trao đổi với PV Tiền Phong, TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển Đô thị Hà Nội, nguyên KTS Trưởng thành phố Hà Nội cho biết, cải tạo chung cư của Hà Nội là vấn đề tồn tại nhiều năm nay. Việc này đã được xem xét cơ chế đặc thù thể hiện ở Luật Thủ đô và một số nghiên cứu khoa học cấp thành phố nhưng rất nhiều đề xuất chưa được ứng dụng đưa vào thực tiễn.

Hà Nội cần được phân cấp cao hơn các địa phương khác

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho rằng, Hà Nội đã trở thành một đô thị đặc biệt với tốc độ phát triển vô cùng nhanh chóng. Trong quá trình phát triển nhanh đó cũng phát sinh những khó khăn thực tế.

Theo Bộ trưởng Xây dựng, Hà Nội cũng như TPHCM là những đô thị đặc biệt, “tự thân” có điều kiện thu hút đặc biệt trong phát triển kinh tế, do vậy, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của hai thành phố này là “quản lý phát triển đô thị”. Hà Nội là đô thị đặc biệt nên không thể xử lý các vấn đề như đối với các địa phương khác. Vì vậy, mức độ phân cấp, phân quyền phải cao hơn hẳn so với các địa phương khác.

Về các kiến nghị của Hà Nội tại Hội nghị, Bộ trưởng Xây dựng nhận xét, hầu hết các kiến nghị của Hà Nội đều có cơ sở và được tổng kết từ thực tiễn, cần phải tháo gỡ để tạo thuận lợi cho Hà Nội quản lý phát triển đô thị.

Trong tháng 11/2018, Bộ Xây dựng sẽ có phản hồi đối với các kiến nghị của Hà Nội, nói rõ việc nào đồng ý, việc gì tiếp tục nghiên cứu, việc gì liên quan đến luật Bộ Xây dựng cùng với Hà Nội trình Chính phủ.

Về vấn đề cải tạo chung cư cũ, hiện có nhiều văn bản, chính sách về việc này nhưng thực tiễn triển khai còn nhiều khó khăn, do vậy Bộ trưởng mong muốn thành phố Hà Nội nghiên cứu để có những mô hình cải tạo chung cư, Bộ Xây dựng cùng với Hà Nội thực hiện.