Sắp cấm mua bán suất tái định cư

Nhà đất tái định cư đã được cấp cho người dân nhưng chưa có giấy hồng cũng không được mua bán.

Đó là nội dung dự thảo chỉ thị về chấn chỉnh việc sang nhượng, mua bán suất tái định cư, căn hộ, nền đất tái định cư mà Sở Xây dựng TP.HCM vừa trình UBND TP.HCM. Đa số ý kiến góp ý của các sở, ngành, quận, huyện đều ủng hộ việc cấm mua bán nêu trên.

Lỡ mua sẽ được hợp thức hóa

Sở Xây dựng cho biết qua kiểm tra thực tế, nhà đất tái định cư chưa được cấp giấy hồng vẫn được người dân chuyển nhượng cho các đối tượng khác với nhiều hình thức: Ủy quyền có công chứng để bên được ủy quyền thay mặt bên ủy quyền đóng tiền, ký tên, nhận giấy tờ... hoặc mua bán bằng giấy tay.

Để đảm bảo quyền lợi cho người được tái định cư, Sở Xây dựng đề nghị chỉ tập trung xử lý trường hợp hộ tái định cư đề nghị điều chỉnh hợp đồng mua bán hoặc người mua xin điều chỉnh do không liên lạc được với bên bán. Việc hợp thức hóa này chỉ áp dụng cho các trường hợp mua bán trước ngày chỉ thị có hiệu lực. Cụ thể là sẽ chấp thuận cho điều chỉnh chủ thể trong hợp đồng mua bán nhà đất tái định cư với điều kiện hộ tái định cư và người mua phải thanh toán đủ số tiền mua nhà, nền đất tái định cư theo hợp đồng đã ký với cơ quan quản lý nhà cùng các nghĩa vụ tài chính khác.

Bắt đóng thêm 20%: Khó khả thi

Theo dự thảo, để được hợp thức hóa, người mua còn phải trả thêm 20% giá trị căn hộ, nền đất tính theo giá bán tái định cư. Ý kiến các quận 2, 8 và Sở Tư pháp đề nghị không thu thêm khoản này vì không đúng quy định. Tuy nhiên, quan điểm của Sở Xây dựng là không thể xem suất tái định cư là quyền về tài sản để cho phép người dân giao dịch. Bán suất tái định cư là hình thức hứa bán trước căn hộ khi chưa hình thành, khi đó nhà ở tái định cư vẫn còn thuộc sở hữu nhà nước. Biện pháp này nhằm giải quyết các tồn tại trước đó và để tránh thất thu ngân sách. Giá bán nhà đất tái định cư luôn thấp hơn giá thị trường (chỉ khoảng 82% giá thị trường) nên cần phải thu thêm 20%.

Theo quận 2, người mua thường mua nhà đất tái định cư theo giá cao hơn giá nhà nước nhưng lại thấp hơn giá thị trường, nay nếu bắt họ trả theo giá thị trường sẽ dễ xảy ra tranh chấp rắc rối giữa hai bên hoặc khi bên mua suất tái định cư kiên quyết không chịu mua theo giá thị trường. Ý kiến quận 8 và quận 12 còn cho rằng dự thảo nên bỏ việc trả tiền lại cho người được tái định cư dù đã bán suất hoặc nhà đất tái định cư vì không phù hợp quy định về quản lý nhà nước.

Bên mua tự sang tên: Rất gian nan

Trường hợp người mua tự xin điều chỉnh hợp đồng mua bán do không liên lạc được với hộ tái định cư thì cũng được chấp thuận nếu đáp ứng thêm điều kiện sử dụng căn hộ ổn định, không bị tranh chấp, tạm trú tại căn nhà này từ hai năm trở lên. Người mua phải mua căn hộ, nền nhà tái định cư theo giá thị trường tại thời điểm mua và thanh toán hết một lần. Số tiền thu được sẽ chuyển cho Quỹ Phát triển nhà ở TP giữ và hoàn trả cho hộ tái định cư trong trường hợp có yêu cầu về nơi ở hoặc nhận lại tiền đã đóng để mua nhà tái định cư.

Nếu hộ tái định cư không đồng ý điều chỉnh hợp đồng mua bán mà yêu cầu trả lại nhà thì được trả lại tiền đã đóng khi mua nhà, có tính lãi theo lãi suất ngân hàng hoặc xem xét cho mua căn hộ, nền đất tái định cư theo giá thị trường. Còn nếu hộ này muốn nhận lại tiền đã đóng để mua căn hộ thì cũng được hoàn trả tiền kèm lãi suất ngân hàng theo quy định.

Sở Xây dựng cho rằng việc người nhận chuyển nhượng phải mua lại nhà theo giá thị trường ít có khả năng xảy ra, mục đích của chỉ thị nhằm hướng cho hai bên tích cực liên hệ nhau để tự thương lượng, hạn chế việc tranh chấp. Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng nếu quy định như vậy sẽ càng dễ phát sinh tranh chấp.

Sẽ có sàn giao dịch nhà tái định cư

Theo dự thảo, UBND quận, huyện phải kiểm tra, rà soát các trường hợp có hiện tượng thu gom nền đất, căn hộ tái định cư để đầu cơ thu lợi, gây mất ổn định xã hội. Nếu có tính chất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến trật tự, an ninh xã hội thì chuyển cho cơ quan pháp luật xử lý.

Quỹ Phát triển nhà ở TP cùng các sở, ngành liên quan phải xúc tiến thành lập sàn giao dịch nhà đất tái định cư. Sàn sẽ là nơi để mua lại căn hộ, nhận chuyển nhượng theo giá thị trường của các hộ đang trả góp căn hộ, nền đất tái định cư nhưng không còn nhu cầu sử dụng. Quỹ nhà này được giới thiệu, bán lại cho các quận, huyện để bố trí tái định cư.