Khám phá nét cổ kính mộc mạc của thành cổ Bình Dao

Nằm cách thủ đô Bắc Kinh 450 km, thành cổ Bình Dao vẫn giữ được cho mình một nét cổ kính mộc mạc từ thời phong kiến.

Bình Dao là một thành phố cổ của Trung Quốc thuộc tỉnh Sơn Tây. Trong thời nhà Thanh, nơi đây kinh tế rất phồn thịnh, thương nghiệp phát triển, đặc biệt là lĩnh vực tiền tệ, ngân phiếu ở đây có thể trao đổi với bên ngoài, nơi khai sinh ra ngành ngân hàng Trung Quốc. Bình Dao nổi tiếng với các bức tường cổ và được bảo tồn. Năm 1997, thành cổ Bình Dao được UNESCO công nhận là  Di sản văn hóa thế giới .

Thành cổ Bình Giao bắt đầu được xây dựng vào khoảng thế kỷ thứ 9 trước công nguyên, toàn thành rộng 2,25 km2. Những kiến trúc chủ yếu và bố cục như hiện nay thấy tại thành được xây dựng cách đây hơn 600 năm. Các kiến trúc như tường thành, đường phố, cửa hàng, chùa chiền…đều cơ bản nguyên vẹn, đã thể hiện tư tưởng văn hóa truyền thống dân tộc Trung Quốc trong suốt mấy nghìn năm.


Thành cổ Bình Dao được thiết kế theo hình thức linh quy (rùa thiêng) với ý nghĩa trường sinh bất lão, vững như bàn thạch. Thành trổ 6 cửa, cửa Nam nhô ra, 2 bên cửa đào 2 giếng nước tượng trưng cho 2 mắt con rùa. Cửa thứ 6 cong sang Đông như đuôi rùa quẫy sang hướng Đông. Bốn cửa phía Đông và Tây thì có 3 cửa cong về phía trước, chỉ có cửa Đông hướng chính diện sang hướng Đông. Có thể đó là cách để buộc rùa vào lộc đài tháp của chùa Từ Tướng cách Đông Bắc thành 10km không cho rùa chạy.

Thành cổ có hình vuông, chu vi dài 6157,5m. Thân tường đắp bằng đất thô, ngoài bọc gạch. Tường thành cao 10m, đỉnh thành dày 3-6m, chân thành dày 9-12m. Trên thành cứ cách 50m thì xây một tháp canh, 4 góc thành mỗi góc xây một gác lầu. Phía trên tường thành xẻ 300 cửa và xây 72 tháp canh nhỏ tượng trưng cho 72 hiền nhân của Khổng Tử. Đường phố theo hướng Nam Bắc chính là trục giữa của thành cổ, cửa Bắc hơi lệch sang hướng Tây. Trong bố cục kiến trúc của thành thể hiện sắc thái kiến trúc nhà ở truyền thống của dân tộc Hán. Cửa hiên xây dựng men theo phố, đại bộ phận nhà ở theo hình thức tứ hợp viện, xây gạch lợp ngói và kết cấu gỗ.


Trong thành cổ Bình Dao có một kiến trúc đứng sừng sững giữa thành khiến khách tham quan đặc biệt chú ý, đó là Thị Lầu. Thị Lầu hình vuông trên diện tích 133,4m² cao 18,5m lợp ngói lưu li vàng lục, 4 bề có hành lang xung quanh, mỗi góc có 3 cây cột. Toàn bộ lầu chia làm 3 tầng, lên trên nhỏ dần, càng tạo hình dáng của lầu cao thanh thoát. Dưới chân lầu về hướng Đông Nam có một giếng nước, tương truyền nước trong giếng như màu vàng kim nên Thị Lầu còn có tên khác là "Kim Tỉnh Lầu".

Có thể nói, thành cổ Bình Dao là một ví dụ nổi bật của một đô thị Hán thuộc các triều đại Minh-Thanh còn giữ được những nét đặc trưng của nó với một mức độ phi thường, và điều đó đã cung cấp một bức tranh về phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa tôn giáo của một trong những thời kỳ có ảnh hưởng nhất lịch sử Trung Quốc.


Bình Dao còn là đô thị cổ còn nguyên vẹn nhất trong số 2.000 đô thị còn tồn tại có tường dày bao quanh ở Trung Hoa cổ xưa. Được xây dựng cách đây 2.700 năm như một pháo đài, Bình Dao vẫn còn giữ nguyên vẹn phần lớn kiến trúc của nó cho đến ngày nay.