Mua nhà ở Mỹ: bài toán chật vật của người Việt ở California

“Nghe chị chồng nói mới mua nhà ở tiểu bang Georgia 5 phòng ngủ, 3 phòng tắm, thật đẹp thật lớn mà chỉ có 150.000 USD cũng ham lắm. Nhưng mà nghĩ đến thời tiết ở đó so với California, nhất là vùng Little Saigon này, thì vợ chồng tôi thà ở đây trong nhà mobile home thấy vẫn thích hơn, chứ không muốn dọn đi đâu.”

Chị Hồng Nguyễn, một cư dân đang sống tại thành phố Garden Grove, nói một cách ngắn gọn về lý do vì sao gia đình chị quyết định “bám trụ” lại khu Little Saigon.

Theo thống kê của chính phủ liên bang Hoa Kỳ, do chi phí nhà ở quá cao, hàng trăm ngàn người có mức lương thấp và trung bình ở tiểu bang California phải rời bỏ nơi này để sang các tiểu bang khác mua nhà sinh sống. Tuy nhiên với phần đông người dân gốc Việt đã bén rễ vùng nắng ấm Cali, nhất là khu vực quận Cam, thì dù thu nhập chỉ ở mức trung bình thấp họ vẫn bằng cách này hay cách khác xoay xở, cần kiệm để mua cho được một căn nhà làm nơi định cư lâu dài.

Muốn lạc nghiệp, phải mua nhà

“An cư lạc nghiệp” là quan niệm từ lâu đời của người dân Á Châu nói chung và Việt Nam nói riêng. Rất khác so với người bản xứ nơi đây.

Ông Quốc Nguyễn, 61 tuổi, sang Mỹ năm 2008, hiện đang làm công tại một công ty ở Little Saigon với mức lương chưa đến 20.000 USD một năm nhưng cũng đã mua được một ngôi nhà ở thuộc thành phố Garden Grove với giá 370.000 USD vào cuối năm 2012.

“Gia đình tôi sang Mỹ năm 2008, lúc đầu cũng thuê chung cư để ở với giá 1.150 USD một tháng. Nhưng mỗi ngày cứ nghe radio ra rả là 'mua nhà trả tiền rẻ hơn mướn nhà' nên khi thu nhập của hai vợ chồng cộng lại được hơn 40 ngàn một năm là tụi tôi quyết định phải mua nhà. Có an cư mới lạc nghiệp được, có cái nhà rồi thì cứ vậy mà làm tới.” Ông Quốc nói một cách hài lòng.

Cũng trong tinh thần phải tìm cách an cư trước khi tính chuyện làm ăn đường dài, ông Phước Ngô, cũng là cư dân Garden Grove, đã dốc sức mua nhà chỉ sau 3 năm định cư ở Mỹ.

Theo ông Phước, thu nhập của cả hai vợ chồng ông từ khi sang Mỹ năm 2006 đến nay gần như không thay đổi nhiều, tức chỉ vào khoảng 46.000-47.000 USD/năm.

“Năm 2009 tôi mua nhà, cả hai vợ chồng cùng đứng tên chứ không cần nhờ ai đứng bảo trợ hết. Nhà mua lúc đó có 3 phòng ngủ, 1 phòng tắm, giá 275.000 USD, mỗi tháng tôi trả tiền nhà luôn thuế là 1.400 USD.” Ông Phước, người đang làm công việc dàn trang cho một nhà in trong vùng Little Saigon, cho biết.

Không đủ điều kiện để mua nhà như ông Phước hay ông Quốc, chị Hồng Nguyễn chọn cách mua nhà tiền chế mobile-home sau nhiều năm thuê nhà chung cư để ở.

“Tôi cũng mê mua được một căn nhà lắm chứ, nhưng mà thu nhập hàng tháng của hai vợ chồng không đủ điều kiện để ngân hàng cho vay tiền mua nhà nên chọn mua mobile-home ở ngay đây chứ không hề có ý định sang tiểu bang khác mua nhà lớn với giá rẻ hơn nhiều.” Chị Hồng nói về lựa chọn của mình.

Dù ở mobile-home nhưng người phụ nữ đang làm việc thu ngân tại một ngôi chợ Việt Nam ở Fountain Valley với mức lương tối thiểu theo qui định của tiểu bang California là 9 USD/giờ cũng tỏ ra khá mãn nguyện với quyết định bám trụ Califorinia của mình.

Quả thật việc mua được một ngôi nhà ở Calif, nhất là quanh khu Little Saigon hay các vùng phụ cận, là một niềm tự hào ngấm ngầm của người dân gốc Việt tại Hoa Kỳ. Bởi không một ai có thể phủ nhận được sự tiện nghi, dễ dàng, thuận lợi trong tất cả các lãnh vực của đời sống ngay tại Little Saigon.

Người ta yêu Little Saigon không chỉ bởi khí hậu tuyệt vời mà thiên nhiên ưu đãi cho tiểu bang vàng này mà còn vì chợ búa, ẩm thực, sinh hoạt văn hóa nghệ thuật, cho đến những nhu cầu thiết yếu như trường học, bệnh viện, văn phòng bác sĩ, ngân hàng,... thì không đâu có thể so sánh bằng.

Ông Lộc Nguyễn, một chuyên viên địa ốc ở Little Saigon, nhẩm tính, “Một gia đình có thu nhập chừng hơn 40.000 đến 50.000 USD/năm và mắc nợ ngân hàng chừng vài ngàn đổ lại vẫn có khả năng mua nhà có giá từ 400.000 đến 500.000 USD với điều kiện có tiền trả trước 20% và thu nhập còn lại khoảng 2.000 USD mỗi tháng sau khi trừ hết các chi phí để trả tiền nhà.”

Thu nhập thấp, mua được nhà ở Little Saigon là do khéo xoay xở
Một phân tích mới gần đây, dựa trên các dữ kiện của cơ quan Thống Kê Dân Số, cho thấy có gần 3/4 những người rời khỏi tiểu bang California kể từ năm 2007 đến nay là giới kiếm được ít hơn 50.000 USD mỗi năm.

Các chuyên gia cho rằng thị trường địa ốc ngày càng cao giá ở California là một nguyên nhân chính đưa đến chiều hướng này. Trong khoảng 50 thị trường địa ốc đắt giá nhất trên nước Mỹ thì một nửa đã nằm ở California, và 9 trong 10 nơi có giá nhà cao nhất nước Mỹ cũng thuộc về California.

Theo trang định giá nhà cửa Zillow.com, giá nhà trung bình tại các thành phố xung quanh Little Saigon như Westminster là 527.200 USD, Garden Grove: 457.600 USD, Santa Ana: 410.500 USD, Anaheim: 468.100 USD, Fountain Valley: 665.300 USD, Huntington Beach: 683.700 USD.
Tuy nhiên, theo kinh nghiệm của ông Lộc thì “lý do nhiều người ở California nghèo quá không đủ tiền mua nhà nên bỏ đi nơi khác không đúng 100% với người Việt.”

“Người Việt mình mua nhà không chỉ là mua một cái chỗ để ở mà quan trọng hơn là có một tài sản thật sự. Khi làm chủ một 'real estate' ở California tuy đắt đỏ, một căn nhà ở California có thể nhỏ, có thể xấu hơn ở nhiều tiểu bang khác nhưng mà nó thật sự là tài sản của người dân ở một nơi có nhiều tiềm năng như thế này.” Ông Lộc giải thích.
Trong tinh thần đó cùng với sự cần kiệm, sống đơn giản đến mức tối đa theo kiểu “khéo ăn thì no, khéo co thì ấm” nên nhiều người Việt có thu nhập ở mức trung bình vẫn có thể mạnh dạn mua nhà ngay tại Little Saigon.

Ông Quốc cho biết mỗi tháng ông trả tiền nhà khoảng 1.300 USD. “Thu nhập của hai vợ chồng tui chưa trừ thuế là khoảng 4.000 USD/tháng. Sau khi trả tiền nhà và thanh toán tất cả các khoản chi phí cần thiết cho đời sống ở mức tối thiểu, thì còn dư lại chừng 200 USD thôi.”

“Đó là do hai đứa con tôi đi học đại học, tôi không phải đóng tiền, mà tụi nó cũng kiếm được việc làm thêm nên không đụng đến một đồng nào của ba mẹ hết thì mới chi phí được như thế.” Ông chiết tính.

Với ông Phước thì “tiền nhà trả hằng tháng là $1.400 luôn thuế. Tiền lương tôi vô hết để trả tiền nhà, chỉ còn lại một đầu lương của bà xã.”

“Đó là một gánh nặng chứ chẳng chơi. Nhưng may là tôi sửa lại nhà để xe thành một phòng cho thuê để mỗi tháng có thêm vài trăm nên nhẹ bớt phần nào. Nếu không cho thuê thì với thu nhập chừng 47.000 USD mỗi năm thì chi phí cũng sẽ đủ thôi nhưng mà rất chật vật.” Ông Phước nhìn nhận.

Tuy nhiên, cũng cần phải thấy rằng, nhiều người gốc Việt thu nhập thấp mà vẫn mua được nhà là do họ có sẵn được khoản tiền để trả trước cho căn nhà muốn mua. “Đó là tiền bán nhà từ Việt Nam mang sang chứ ở đây đi làm lương như vậy thì làm sao có tiền để dành đến mấy chục ngàn!” Ông Phước, ông Toàn và chị Hồng đều có chung nguồn gốc tiền để “down” mua nhà như thế.

Ông Phước phân tích, “Thu nhập của nguyên gia đình tôi dưới 50.000 USD vẫn có thể mua được nhà là do tôi có sẵn tiền 'down.' Chứ nếu chỉ qua đây với hai bàn tay trắng, đi làm với mức lương đó thì làm sao có thể dư đủ để trả tiền down mà mua nhà. Đó là vấn đề.”

Do có được khoảng tiền 55.000 USD từ Việt Nam mang sang nên chỉ sau 3 năm đến Mỹ ông Phước đã “mua được nhà 3 phòng ngủ, 1 phòng tắm với giá là 275.000, trả trước 55.000 USD” để bây giờ ông cảm thấy “quyết định mua nhà là đúng, nhất là khi cho thuê được thì thấy thoải mái hơn. Tiền cho thuê có thể tiêu vặt được, không còn bị áp lực chật vật phải chi li tính toán sao cho đủ tiền bill, tiền nhà mỗi tháng.”

Chị Hồng Nguyễn thì dù có sẵn tiền để trả trước 20% khi mua nhà khoảng 400.000 USD, nhưng do thu nhập hiện tại của vợ chồng chị quá thấp không đủ điều kiện để vay tiền ngân hàng nên chị dùng tiền đó mua trả hết một căn mobile-home.

“Lúc thuê nhà chung cư có 2 phòng ngủ, 1 phòng tắm, không có nơi giặt sấy gì hết mà phải trả 1.500 USD mỗi tháng. Giờ căn nhà mobile-home này có 3 phòng ngủ, 2 phòng tắm, rộng rãi, đậu xe thoải mái mà chỉ phải trả chừng 920 USD/tháng. Chi phí thấp hơn, thấy đời sống thoải mái hơn.” Chị Hồng nói.

Ông Quốc cũng cho rằng “hài lòng lắm” khi mua được nhà 3 phòng ngủ, 2 phòng tắm ở Westminster và trả mỗi tháng 1.300 thay vì trước đó ở nhà thuê phải trả $1,150.

“Giờ nghe nhà nhiều tiểu bang rẻ hơn nhưng không bao giờ tôi nghĩ đến chuyện bán nhà đi nơi khác vì khí hậu, đời sống ở đây quá tốt còn đi đâu nữa, ở ngay cộng đồng đông người Việt như vậy thì còn đòi hỏi gì nữa bây giờ,” ông Quốc cười sảng khoái.