TP.HCM đấu giá nhà tái định cư bỏ hoang:Cơ hội sửa sai?

Nhà đầu tư có thể chuyển đổi nhà tái định cư thành trung tâm thương mại, miễn sao không trái quy hoạch.

Khoảng 3.700 căn hộ nằm trong khu tái định cư Bình Khánh, quận 2, TPHCM được chính quyền mang ra đấu giá sau nhiều năm xây dựng xong rồi bỏ hoang.

Các khu chung cư bán đấu giá nằm trong Khu tái định cư Bình Khánh nằm bên Đại lộ Mai Chí Thọ thuộc chương trình 12.500 căn hộ phục vụ tái định cư Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đây là khu tái định cư quy mô lớn với hàng loạt chung cư cao tầng đã hoàn thiện, nằm tại vị trí đắc địa bậc nhất TP.HCM hiện nay.

Tại Hà Nội, tình trạng tương tự cũng xuất hiện ở nhiều dự án tái định cư, tiêu biểu là khu tái định cư Sài Đồng (quận Long Biên).

Theo TS Võ Kim Cương, nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM, chuyện xây nhà tái định cư rồi bỏ hoang đã trở thành hiện tượng phổ biến. Nguyên nhân cơ bản dẫn đến hiện tượng này chính là do khi điều tra để xây nhà tái định cư, cơ quan chức năng đã không khảo sát kỹ nhu cầu của người dân, không theo nguyện vọng của dân.

"Đối tượng tái định cư không được hỏi ý kiến khi điều tra. Chính quyền chỉ lo chỗ ở cho người dân tái định cư mà không lo vấn đề sinh kế của người dân, chỗ đi học, môi trường xã hội... Nhiều dự án tái định cư ở xa trung tâm, bất tiện cho việc làm ăn, sinh sống của người dân", vị chuyên gia chỉ rõ.

Nguyên nhân thứ hai được TS Võ Kim Cương chỉ ra, đó là giá cả nhà tái định cư không phù hợp với sức mua của người dân. Trong khi người dân được bồi thường với mức thấp thì nhiều nơi bán với giá cao, dân không đủ tiền mua.

Trường hợp khu tái định cư Bình Khánh nói trên là một ví dụ được TS Cương dẫn chứng. Mang tiếng là nhà tái định cư nhưng trung bình mỗi căn hộ có giá khoảng 2,37 tỷ đồng. Thực ra giá khu này không đắt so với giá thị trường vì nằm ở vị trí  trung tâm của quận 2. Tuy nhiên, với người tái định cư, mức giá này quá cao, nhiều trường hợp người tái định cư nghèo, nhà ở trên kênh rạch, không đủ sức để mua nhà.

Trước lo ngại khu tái định cư sau khi được đấu giá và bán lại cho nhà đầu tư nào trả giá cao nhất, nhà đầu tư có thể chuyển đổi mục đích, xây dựng các trung tâm thương mại, TS Võ Kim Cương trấn an rằng không cần phải lo xa quá, thậm chí có thể coi đây là một cách để sửa sai..

"Kinh doanh phải theo nhu cầu của thị trường, chỉ cần không trái với quy hoạch của thành phố là được. Xu hướng để giảm nhu cầu giao thông là xây một khu dân cư có đầy đủ hạ tầng, dịch vụ công cộng cho người dân ở đó. Khi ấy, lưu lượng giao thông sẽ giảm bớt", ông nhận xét

Việc nhà đầu tư có thể chuyển đổi mục đích sử dụng nhà tái định cư bỏ hoang, theo TS Võ Kim Cương, chính là tạo điều kiện để địa phương sửa sai. Bởi nếu đã làm sai rồi mà sức không đủ sửa thì tốt nhất là để doanh nghiệp sửa với điều kiện không trái quy hoạch. Chưa kể, Thành phố sẽ có một khoản kinh phí để quay trở lại đảm bảo nhu cầu cho người tái định cư theo một cách khác.

"Nếu nhà đầu tư chuyển đổi thành trung tâm thương mại thì không vấn đề gì, chỉ khi họ chuyển khu đó thành nơi sản xuất ô nhiễm thì mới đáng ngại", ông nhấn mạnh.

Tuy nhiên, để hạn chế tình trạng xây nhà tái định cư rồi lại bỏ hoang, gây lãng phí, theo nguyên Phó Kiến trúc sư trưởng TP.HCM, có nhiều biện pháp. Chẳng hạn, điều chỉnh quy hoạch để tạo thêm môi trường sống cho  những người ở các khu dự kiến tái định cư, tự công ăn việc làm, đường sá đi lại, chỗ học hành...

"Nhiều người vẫn nghĩ tái định cư chỉ là đổi chỗ ở, nhưng thực ra tái định cư là việc thay đổi cuộc sống của người dân, giống như bứng một cái cây ở chỗ này đem trồng qua chỗ khác, phải đảm bảo nhiều điều kiện về môi trường sống.

Bây giờ dự án đó phải nghiên cứu thật đầy đủ môi trường sống của người dân và không câu nệ chuyện các đối tượng cụ thể, không nhất thiết người tái định cư cứ phải vào khu tái định cư.

Phải xóa dần bao cấp để tạo ra những khu nhà ở, khu thương mại bình thường. Đối với người tái định cư, cứ bồi thường cho họ bình thường, trong đó họ có quyền lựa chọn ở bất cứ nơi nào, Còn khu thương mại, nếu làm một cách đồng bộ tạo môi trường ở cho người dân khác, họ có tiền để ở đó.

Tóm lại, hãy để thị trường điều tiết thì sẽ tránh được sự hoang phí", TS Võ Kim Cương gợi ý.