Hai phương án gỡ “quá tải” khi cấp giấy chứng nhận

HoREA kiến nghị sửa đổi, bổ sung về thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có văn bản gửi HĐND TP, UBND TP.HCM…kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2013.

Căn cứ Điều 105 Luật Đất đai 2013 quy định thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (gọi tắt là GCN) như sau:

1. UBND cấp tỉnh cấp GCN cho tổ chức, cơ sở tôn giáo; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện dự án đầu tư; tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao.

UBND cấp tỉnh được ủy quyền cho cơ quan tài nguyên và môi trường cùng cấp cấp GCN.

2. UBND cấp huyện cấp GCN cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam.

3. Đối với những trường hợp đã được cấp giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng mà thực hiện các quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng thì do cơ quan tài nguyên và môi trường thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Theo HoREA, chỉ trong chín tháng đầu năm 2017, TP.HCM đã cấp 414.000 GCN cho tổ chức, cá nhân, gấp nhiều lần khối lượng công việc của các tỉnh khác. Trong đó, có rất nhiều trường hợp do thực hiện các quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn với đất hoặc cấp đổi, cấp lại GCN lại chuyển lên văn phòng đăng ký đất đai TP thực hiện gây quá tải cho cơ quan này (trước nghị định 01/2017 của Chính phủ thì gây quá tải cho Sở Tài nguyên và môi trường). Điểm bất hợp lý là quy định tại khoản 3 Điều 105 Luật trên. Nếu việc thực hiện các quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn với đất hoặc cấp đổi, cấp lại GCN mà vẫn thực hiện theo khoản 1, 2 Điều 105 Luật này thì không xãy ra ùn ứ hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai TP, trong lúc UBND quận-huyện hoàn toàn có thể làm tốt việc này như trước đây.

Từ thực tế tình hình như trên, HoRAE kiến nghị hai phương án:

Phương án 1: Sửa đổi điều 105 Luật Đất đai theo hướng bỏ khoản 3, đưa nội dung công việc hành chính tại khoản 3 vào khoản 1 và 2 thì hợp lý hơn.

1. UBND cấp tỉnh cấp GCN cho tổ chức, cơ sở tôn giáo; người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện dự án đầu tư; tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao; và những trường hợp đã được cấp giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng mà thực hiện các quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng. UBND cấp tỉnh được ủy quyền cho cơ quan tài nguyên và môi trường cùng cấp cấp GCN.

2. UBND cấp huyện cấp GCN cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam; và và những trường hợp đã được cấp giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng mà thực hiện các quyền của người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất hoặc cấp đổi, cấp lại Giấy chứng nhận, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, Giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng.

Phương án 2: Nếu chưa sửa đổi Luật Đất đai như trên thì kiến nghị Chịnh phủ, Thủ tướng chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị định 01/2017 về việc cho phép thực hiện việc giao thẩm quyền cho chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai tại các quận, huyện của TP.HCM, TP.Hà Nội được cấp đổi, cấp lại GCN.