Đưa dân vào tái định cư ở vùng… sạt lở

Nhiều năm trước, người dân sống ven sông Vu Gia (đoạn qua địa bàn các thôn Hà Dục Đông, Hà Dục Tây, Tịnh Nam Đông thuộc xã Đại Lãnh, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam) phải chịu cảnh ngập úng, đất đai lẫn hoa màu bị thiệt hại mỗi khi mùa mưa đến.

Đến đầu năm 2015, Ban Quản lý dự án huyện Đại Lộc đã san lấp một phần diện tích đất đồi núi tại khu vực Gò Hiu, xã Đại Lãnh rộng gần 1 ha để lấy mặt bằng làm khu tái định cư (TĐC). Năm 2016, khu TĐC xây dựng xong với gần 40 nền nhà phục vụ cho gần 40 hộ dân đến nơi ở mới.

Thế nhưng, theo ông Phan Văn Tàu, chỗ ở mới trong khu TĐC còn cực hơn chỗ cũ gấp hàng chục lần. Mới ổn định sinh sống được vài tháng thì tự dưng đất đá từ trên núi ào ào đổ xuống, tràn vào sau nhà. Chính quyền xã phải đưa xe múc lên san lấp tạm thời nhưng toàn bộ hệ thống thoát nước đã bị vùi lấp, không thể cải tạo được.

"Mùa mưa lại sắp đến, chúng tôi không biết khi nào sẽ bị đất đá vùi lấp nếu khu vực núi phía sau không được đắp ta-luy hoặc làm đê ngăn sạt lở khẩn cấp. Tưởng có cuộc sống ổn định khi lên đây, ai ngờ lại lâm vào cảnh khốn đốn hơn" - ông Tàu ngậm ngùi.

Người dân còn phản ánh họ phải sinh hoạt bằng nguồn nước giếng bị nhiễm phèn vôi do nền đất phía dưới toàn là đất cao lanh, đá cứng và không có khả năng rút nước. Hằng ngày, gia đình bà Huỳnh Thị Hờn phải bỏ ra hơn 50.000 đồng để mua nước bình về sinh hoạt, tắm giặt thì vẫn phải dùng nước nhiễm phèn. Trời nắng thì bụi bặm từ chân núi tấp thẳng vô nhà, trời mưa thì bùn đất lầy lội do mặt bằng khu TĐC chưa được hoàn thiện. Khổ sở hơn là hàng chục hộ dân nơi đây không thể xây dựng được nhà vệ sinh để sinh hoạt do nền đất quanh khu vực Gò Hiu không có khả năng rút nước.

Thống kê của UBND xã Đại Lãnh cho thấy trong số 28 hộ dân đến nhận đất và xây nhà thì đến nay, chỉ còn 10 hộ bám trụ tại khu TĐC Gò Hiu. Do các hộ dân bỏ về nơi ở cũ, nhiều ngôi nhà rơi vào cảnh bỏ hoang và xuống cấp trầm trọng vì không có người quản lý.

Ông Ngô Xuân Yến, Chủ tịch UBND xã Đại Lãnh, cho biết mục đích xây dựng khu TĐC là rất tốt nhưng khi xây dựng xong, nhiều vấn đề nảy sinh khiến người dân không mặn mà sinh sống. Mặt khác, khu vực này chưa được gia cố bằng ta-luy hoặc xây kiên cố nên người dân lo sợ sạt lở tiếp tục xảy ra trong mùa mưa bão.

Có hiện tượng lợi dụng chính sách?

Trong khi đó, ông Hồ Ngọc Mẫn, Phó Chủ tịch UBND huyện Đại Lộc, cho biết nhiều hộ dân đã lợi dụng chính sách hỗ trợ TĐC của tỉnh. Họ vào khu TĐC Gò Hiu nhận đất, xây nhà một cách tạm bợ, sau đó bỏ về chỗ cũ ở. Huyện sẽ rà soát lại tất cả hồ sơ và yêu cầu những hộ dân này nhanh chóng vào khu TĐC Gò Hiu để sinh sống ổn định.

"Chúng tôi sẽ chuyển đổi toàn bộ diện tích đất chỗ ở cũ của người dân vùng sạt lở thành những diện tích đất khác để họ không còn bỏ về" - ông Mẫn nói.