Yareta, loài cây 3.000 năm tuổi

Những hòn đá trên cao nguyên thuộc dãy núi Andes thoạt đầu trông như bị rong rêu che phủ. Thực chất, chúng là một loại cây có tên Yareta và nó mọc theo cụm có đến ngàn năm tuổi.

Yareta (tên khoa học Azorella compacta), còn được gọi là Llareta trong tiếng Tây Ban Nha, một loại thực vật có hoa thuộc họ Hoa tán. Nó mọc ở những đồng cỏ Puna có thời tiết lạnh của dãy Andes thuộc Peru, Bolivia, Bắc Chile và Tây Argentina ở độ cao từ 3.200 – 4.500 m, nơi những ngọn gió thổi qua liên tục và cái lạnh làm nứt cả đá granite. Để tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt, Yareta mọc thành cụm dày đến nỗi thân của nó có thể nặng bằng một người. Loại cây này bám chặt mặt đất để giữ được hơi nóng hết sức có thể, và để kháng cự lại sức gió mạnh vùng cao có thể thổi bay cả rễ của bất cứ loại cây nào. Yareta có chất sáp bao phủ lá để chống lại sự mất độ ẩm thông qua sự bay hơi.




Một  đặc điểm khác mà Yareta có được để thích nghi với khí hậu vùng núi cao của Andes là mọc thật chậm, khoảng 1,5 cm mỗi năm. Một cụm Yareta mọc trên những tảng đá có thể sống như vậy cả ngàn năm. Nhiều cây Yareta được ước lượng đã sống hơn 3.000 năm tuổi.





Do cây Yareta rất khô và dày nên dễ cháy như than, và thường được thu hoạch để làm nhiên liệu. Lượng cây Yareta đáng kể đã được đem đi gây ra mối đe dọa đến sự sinh tồn của loài cây này. Yareta ngày nay là một chủng thực vật được bảo vệ và vì mọc quá chậm, nó có nguy cơ diệt chủng.